Ogromny wzrost zainteresowania inwestorów funduszami inwestycyjnymi sprawia, iż coraz więcej podmiotów decyduje się na utworzenie własnego towarzystwa funduszy inwestycyjnych.
Jak pokazują dane GUS, biznes ten staje się coraz bardziej opłacalny – w 2006 r. zysk netto TFI sięgnął 528 mln zł i okazał się o 132 proc. wyższy niż rok wcześniej. Nic więc dziwnego, że nowe towarzystwa wyrastają jak grzyby po deszczu (to samo dotyczy zresztą zagranicznych firm zarządzających funduszami, które wprowadzają na polski rynek swoje produkty). Tylko we wrześniu zezwolenie KNF na działalność uzyskały dwa nowe TFI, zaś w pierwszych trzech kwartałach 2007 r. zgodę Komisji otrzymało już sześć podmiotów, co jest rekordowym wynikiem w dotychczasowej historii rynku funduszy w Polsce (wykres 1).
Wykres 1. Liczba zezwoleń wydawanych przez urząd nadzoru (KPWiG, KNF) dla towarzystw funduszy inwestycyjnych (powierniczych) w latach 1995-2007.
Nowi gracze funduszowi
13 września KNF udzieliła zezwolenia na wykonywanie działalności polegającej na tworzeniu funduszy inwestycyjnych, zarządzaniu nimi, w tym pośrednictwie w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa oraz zarządzaniu zbiorczym portfelem papierów wartościowych przez: AKJ Investment Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych SA oraz Ipopema Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych SA.
AKJ Investment TFI należy do prywatnej firmy inwestycyjnej i doradczej AKJ Capital SA, która oferuje usługi doradztwa finansowego i biznesowego w zakresie rynku kapitałowego, fuzji i przejęć, strategii rozwoju, reorganizacji i restrukturyzacji dla właścicieli i zarządów spółek. Zarządza portfelem inwestycji o wartości ponad 500 mln zł, które są realizowane w większości za pośrednictwem spółek celowych, a finansowane przez AKJ, inwestorów prywatnych i instytucje. Jednym z największych projektów grupy było przejęcie większościowego pakietu akcji Pekaes-u, gdzie pełni ona rolę inwestora strategicznego.
Fundusze zarządzane przez towarzystwo będą dedykowane głównie polskim i zagranicznym inwestorom instytucjonalnym oraz dużym inwestorom indywidualnym. AKJ Investment TFI otrzymało zgodę KNF na utworzenie funduszu AKJ Investment I FIZ. Będzie to fundusz typu PE, lokujący środki w udziały i akcje spółek niepublicznych, w tym także realizujących projekty deweloperskie. Ma to być fundusz o silnie dyskrecjonalnej i oportunistycznej polityce inwestycyjnej, koncentrujący się na inwestycjach w przedsięwzięcia o małej wielkości (wartość transakcji do 5 mln euro) w spółki i nieruchomości. Minimalna wartość aktywów, które zamierza zebrać fundusz wynosi 35 mln zł. W ciągu najbliższych sześciu miesięcy AKJ Investment TFI chce uruchomić trzy fundusze nieruchomości o ściśle zdefiniowanej i zróżnicowanej pod względem ryzyka i oczekiwanych stóp zwrotu polityce inwestycyjnej oraz fundusz PE atrakcyjny dla lokalnych inwestorów instytucjonalnych.
Ipopema TFI należy do Ipopema Securities – jednej z najdynamiczniej rozwijających się instytucji finansowych w Polsce, specjalizującej się w świadczeniu kompleksowych usług na rynku kapitałowym dla krajowych i zagranicznych klientów instytucjonalnych. Jej oferta obejmuje doradztwo finansowe przy przygotowaniu i realizacji transakcji publicznych i prywatnych, w tym fuzji i przejęć, pełnienie funkcji głównego koordynatora transakcji zmierzających do pozyskania finansowania w drodze emisji papierów wartościowych na rynku kapitałowym oraz usługi brokerskie w obrocie na rynku wtórnym. W ciągu czterech lat działalności spółka doradzała przy ponad 25 transakcjach o łącznej wartości 1,6 mld zł. Ipopema Securities zajmuje również piątą pozycję wśród wszystkich domów maklerskich w obrocie akcjami na GPW.
Oferta Ipopema TFI skierowana jest przede wszystkim do zamożnych osób fizycznych oraz instytucji, które poszukują alternatywy wobec istniejącego rynku zarządzania aktywami. Towarzystwo zamierza specjalizować się w poszukiwaniu rozwiązań dostosowanych do indywidualnych potrzeb i oczekiwań inwestorów, tworzeniu funduszy o alternatywnej polityce inwestycyjnej oraz funduszy dedykowanych wybranym inwestorom. Ipopema TFI uzyskało zgodę na utworzenie trzech funduszy: Ipopema 1 FIZ Aktywów Niepublicznych, Ipopema 2 FIZ Aktywów Niepublicznych oraz Ipopema 3 FIZ Aktywów Niepublicznych.
Wkrótce kolejne towarzystwa
Wiele wskazuje na to, że w najbliższych miesiącach oferta nowych towarzystw może się znacząco powiększyć. KNF rozpatruje bowiem obecnie kilka kolejnych wniosków TFI o udzielenie zgody na prowadzenie działalności, zaś – jak informuje prasa – chrapkę na uruchomienie własnego towarzystwa mają też osoby związane zawodowo od wielu lat z rynkiem zarządzania aktywami.
Wrocławski Dom Maklerski utworzył w maju WDM TFI, które – po uzyskaniu licencji organu nadzoru – w I kw. przyszłego roku zamierza zaoferować inwestorom fundusz zamknięty o strategii „absolute return”, zaś w IV kw. 2008 r. otwarty fundusz parasolowy. W planach WDM TFI jest również tworzenie funduszy dedykowanych dla indywidualnych inwestorów (lub grupy inwestorów) oraz funduszy sekurytyzacyjnych uruchamianych przy współpracy z firmami windykacyjnymi.
Ponad pół roku na decyzję organu nadzoru w sprawie licencji dla Best TFI czeka gdyńska firma windykacyjna Best. Obecnie wierzytelności, które nabywa spółka, trafiają do funduszu Best I NS FIZ zarządzanym przez Copernicus Capital TFI, jednak Best chce ograniczyć koszty i samodzielnie kontrolować cały proces biznesowy.
Na zgodę KNF czeka również od wielu miesięcy TFI Agro – towarzystwo powołane do życia przez Fundację na rzecz Rozwoju Wsi „Polska Wieś 2000” im. Macieja Rataja. Ma ono służyć do gromadzenia środków na cele statutowe.
Beskidzki Dom Maklerski utworzył, na bazie należącej do grupy kapitałowej BDM Spółki Zarządzającej Funduszami Kapitału Zalążkowego Satus sp. z o.o., Satus TFI. Po otrzymaniu licencji (wniosek w tej sprawie został złożony na początku sierpnia) towarzystwo zamierza uruchomić trzy fundusze (dwa nieruchomościowe i jeden kapitału zalążkowego).
Od połowy września w KNF znajduje się również wniosek o udzielenie zezwolenia na prowadzenie działalności złożony przez Quercus TFI. To zupełnie nowy podmiot na naszym rynku, założony w sierpniu przez grupę doświadczonych specjalistów z branży asset management. Quercus TFI zamierza zaoferować swoje produkty inwestycyjne (w ramach funduszu parasolowego) w I kw. przyszłego roku.
Wkrótce wniosek o licencję do Komisji złoży GO TFI – firma wchodząca w skład grupy kapitałowej GO United. Towarzystwo chce zaoferować 10 subfunduszy zamkniętych. Do utworzenia własnego TFI przymierza się również ECM Dom Maklerski, który w lipcu otrzymał zgodę KNF na świadczenie usług maklerskich.
Nowe fundusze otwarte
We wrześniu uruchomione zostały dwa nowe fundusze otwarte oraz pięć nowych subfunduszy. Pioneer Pekao TFI utworzyło Pioneer Aktywnej Alokacji FIO, którego strategia opiera się na maksymalnym wykorzystywaniu zmian koniunktury w poszczególnych segmentach rynku kapitałowego do dynamicznego przemieszczania środków pomiędzy poszczególnymi klasami aktywów. Przedmiotem jego lokat są zarówno instrumenty dłużne, jak i instrumenty udziałowe (do 100 proc. zaangażowania w każdą klasę aktywów). W przypadku dobrej koniunktury fundusz może w pełni wykorzystać wzrostowy rynek podobnie jak fundusze akcji, natomiast w przypadku jej pogorszenia może zredukować zaangażowanie w papiery udziałowe do poziomu funduszy stabilnego wzrostu.
KBC Akcji Małych i Średnich Spółek FIO zarządzany przez KBC TFI oraz subfundusz UniAkcje: Małych i Średnich Spółek zarządzany przez Union Investment TFI są kolejnymi na naszym rynku funduszami szukającymi okazji inwestycyjnych wśród spółek o średniej i małej kapitalizacji. Choć ostatnio koniunktura w tym segmencie rynku akcji jest wyraźnie gorsza niż w gronie dużych spółek, oferta MIŚ-ów staje się coraz bogatsza – w minionych miesiącach produkty takie zaoferowały Noble Funds TFI, Skarbiec TFI i Millennium TFI. Fundusz KBC zamierza lokować 70-100 proc. aktywów w akcje małych i średnich spółek charakteryzujących się dobrą sytuacją fundamentalną lub silnym niedowartościowaniem, zaś progiem, po przekroczeniu którego będzie mógł zawiesić zbywanie jednostek, jest 300 mln zł. Subfundusz UI będzie z kolei inwestował przede wszystkim w akcje spółek, które mają średnio- lub długookresowo znaczny potencjał wzrostu oraz ukierunkowane są na dalszy rozwój na polskim rynku. Zarządzający będzie wybierał do portfela spółki dynamicznie zarządzane i aktywnie zdobywające nowe rynki, których wartość rynkowa nie przekracza 5 mld euro. Do 10 proc. aktywów będzie mógł lokować także w walory spółek notowanych na NewConnect.
Oferta Union Investment TFI w ramach funduszu parasolowego UniFundusze FIO (obejmuje już 18 subfunduszy) powiększyła się o kolejne cztery produkty. Towarzystwo, jako pierwsze w Polsce, zdecydowało się uruchomić subfundusz UniAkcje: Mistrzostwa Europy 2012, który będzie inwestował w akcje przedsiębiorstw, które najwięcej skorzystają na organizacji Euro2012.
Subfundusz UniSektor Nieruchomości: Nowa Europa będzie inwestował głównie w akcje spółek zarejestrowanych lub prowadzących działalność w krajach Europy Środkowo-Wschodniej powiązanych z sektorem nieruchomości – deweloperów, producentów materiałów budowlanych i konstrukcyjnych oraz firm zarządzających nieruchomościami komercyjnymi. Subfundusz UniObligacje: Nowa Europa zamierza lokować środki w wysokodochodowe obligacje krajów Europy Środkowo-Wschodniej – głównie polskie, tureckie, węgierskie i czeskie. Subfundusz UniStabilny Wzrost stanowi natomiast uzupełnienie klasycznej oferty towarzystwa – jest typowym funduszem stabilnego wzrostu.
W końcu września AIG TFI wprowadziło do swojej oferty nowy subfundusz w ramach AIG SFIO Parasol Podatkowy – AIG Subfundusz Akcji Małych i Średnich Spółek Europejskich (powstał on z przekształcenia subfunduszu AIG Akcji Światowych). Jego aktywa inwestowane są w dwa subfundusze AIG Global Funds: AIG Europe Smaller Companies Plus Fund oraz AIG Europe Small Companies Fund. Pierwszy z nich inwestuje w akcje europejskich spółek o kapitalizacji maksimum 2 mld euro, zaś drugi lokuje środki w instrumenty udziałowe, wyemitowane przez spółki, których działalność koncentruje się w Europie (z wyłączeniem Rosji) a ich kapitalizacja rynkowa nie przekracza 5 mld euro.
Nowe fundusze zamknięte
Do 10 listopada trwa subskrypcja certyfikatów inwestycyjnych funduszu KBC Kapitał 50 Plus FIZ zarządzanego przez KBC TFI. Jest on funduszem utworzonym na okres sześciu lat. Stopa zwrotu z funduszu będzie zależna od indeksów: Standard & Poor’s 500 (waga w koszyku 40 proc.), DJ Euro Stoxx 50 (40 proc.) oraz Nikkei 225 (20 proc.).
Copernicus Capital TFI uruchomiło trzy kolejne niepubliczne fundusze zamknięte: ProCollect Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny FIZ, CC4 FIZ i CC5 FIZ.
Copernicus stawia na sekurytyzację. Copernicus Capital TFI jest najaktywniejszym podmiotem na rynku funduszy sekurytyzacyjnych w naszym kraju. Po przejęciu w końcu sierpnia od BPH TFI funduszu Prokura, na przełomie września i października towarzystwo przejęło zarządzanie funduszami Bison Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny FIZ (również od BPH TFI) oraz Ultimo FIZ Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny (od DWS Polska TFI). Copernicus zarządza zatem już ośmioma funduszami sekurytyzacyjnymi o aktywach 381 mln zł, co daje mu 66 proc. udziałów w tym segmencie rynku.
Aktywa znowu w górę
Po sierpniowym spadku wartości aktywów zarządzanych przez fundusze inwestycyjne, we wrześniu nastąpił niewielki wzrost WAN (1,3 proc.). Na koniec III kw. fundusze zarządzały środkami o wartości 139,39 mld zł. Spośród 24 towarzystw, które informują o stanie swoich aktywów, 17 odnotowało wzrost WAN – najwięcej PKO TFI (466 mln zł) i BZ WBK AIB TFI (372 mln zł). Największa strata stała się natomiast udziałem ING TFI (-271 mln zł) oraz Millennium TFI (-81 mln zł).
Mimo niestabilnej sytuacji na rynku akcji, największy przyrost wartości aktywów zanotowały we wrześniu fundusze akcyjne (0,62 mld zł); dodatnim saldem wykazały się także fundusze stabilnego wzrostu (0,44 mld zł) i zrównoważone (0,21 mld zł). Po sierpniowej przerwie ponownie spadły aktywa funduszy obligacji (o 0,27 mld zł), inwestorzy zdecydowali się także wycofać część pieniędzy z funduszy gotówkowych i pieniężnych (-0,12 mld zł).
{mosgoogle}
Wyniki inwestycyjne
Niestabilna sytuacja na giełdowych parkietach we wrześniu sprawiła, iż wyniki funduszy inwestujących część swoich aktywów w akcje okazały się mocno zróżnicowane. Spośród funduszy krajowych akcji 12 zdołało wypracować zyski (największe – DWS Polska Akcji – 2,35 proc.), zaś 28 (w tym prawie wszystkie fundusze małych i średnich spółek) poniosło straty (największą – Pioneer Małych i Średnich Spółek Rynku Polskiego –4,20 proc.). Nieco lepiej wypadły fundusze zrównoważone (dziewięć na plusie, dziewięć na minusie), wśród których najwyższą stopę zwrotu wypracował subfundusz PKO/CS Zrównoważony Plus (2,84 proc.), a zwłaszcza fundusze stabilnego wzrostu (19 na plusie, tylko trzy na minusie) – najlepiej z nich zaprezentował się subfundusz PKO/CS Stabilnego Wzrostu Plus (2,44 proc.). Zdecydowanie najlepszy rezultat w gronie funduszy lokujących aktywa w instrumenty udziałowe osiągnął Investor Gold FIZ (14,11 proc.) dzięki znakomitej koniunkturze na rynku złota.
Bardzo dobre wyniki osiągnęły we wrześniu fundusze polskich obligacji – wszystkie odnotowały dodatnią stopę zwrotu, a jednostki najlepszego (AIG Obligacji) zyskały aż 1,43 proc. W zupełnie innych nastrojach byli natomiast uczestnicy większości funduszy zagranicznych obligacji – na skutek silnej deprecjacji euro oraz dolara względem złotego prawie wszystkie znalazły się na minusie (najwięcej stracił fundusz UniDolar Obligacje – 4,39 proc.).
dr Tomasz Miziołek
Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych
Uniwersytet Łódzki
www.rk.pl
Odwiedź również:
Spis treści ponad 250 porad zawartych na stronach serwisu,
Katalog praktycznych publikacji z zakresu inwestowania i nie tylko,
www.inwestorlink.pl – dodawaj i oceniaj informacje finansowe