Charakterystyka hedgingu – cz. 1 Znalezienie się funduszu Long Term Capital Management na krawędzi bankructwa w 1998 r. podkreśliło znaczenie branży funduszy hedgingowych dla całego globalnego systemu finansowego. Od tej pory branża ta nieprzerwanie się rozwija, pozostając wskutek tego ośrodkiem zainteresowania władz i społeczności finansowej.
W artykule zostanie przedstawiona charakterystyka branży funduszy hedgingowych – ze szczególnym uwzględnieniem funduszy europejskich – oraz ich aktualnej sytuacji. Przeczytacie Państwo także o trwającej debacie politycznej w sprawie regulacji branżowych, która koncentruje się na konsekwencjach rosnącej roli funduszy hedgingowych dla systemu finansowego oraz możliwych inicjatywach publicznych i prywatnych w tym obszarze.
Początkowo usługi funduszy hedgingowych zarezerwowane były dla bardzo bogatych inwestorów, ale z czasem fundusze stały się ważnymi inwestycjami alternatywnymi zarówno dla inwestorów instytucjonalnych, jak i – bezpośrednio lub pośrednio – indywidualnych.
W tym i w kolejnych artykułach przeczytacie Państwo o rozwoju branży funduszy hedgingowych i wywołaną przezeń debatę polityczną. Branża ta ma zasadniczo charakter globalny, ale starano się opisać także jej aspekty europejskie.
Znajdziecie tu również Państwo typowe cechy funduszu hedgingowego i różnice między tradycyjnym a hedgingowym funduszem inwestycyjnym.
Wszystko zaczęło się od LTCM
Znalezienie się funduszu Long Term Capital Management (LTCM) na krawędzi bankructwa we wrześniu 1998 r. i echa tego zdarzenia w globalnym systemie finansowym sprawiły, że zarówno władze, jak i społeczność finansowa zaczęły bardzo uważnie przyglądać się funduszom hedgingowym. Jednak przypadek LTCM okazał się jedynie przejściową przeszkodą w długofalowym rozwoju branży, który od tej pory trwa nieprzerwanie.
Od grudnia 1998 r. do września 2005 r. kapitał zarządzany przez fundusze hedgingowe rósł w tempie 28% rocznie i według szacunków przekroczył bilion USD. Według Remont Capital Management suma aktywów na tych kontach wynosiła na koniec czerwca 2005 r. 325 mld USD.
Definicja funduszy hedgingowych
Nazwa „fundusz hedgingowy” sięga początku lat 50. ubiegłego wieku, kiedy działały pierwsze instytucje tego rodzaju, prowadzące kupno i krótką sprzedaż papierów na rynku kapitałowym w celu ograniczenia (hedge) ryzyka wahań obejmujących zasięgiem cały rynek.
Za twórcę jednego z pierwszych funduszy hedgingowych uważany jest Alfred Winslow Jones. Utworzony przez niego w 1949 r. fundusz (w formie spółki cywilnej) wykorzystywał krótką sprzedaż i dźwignię finansową dla zabezpieczenia się przed wahaniami rynku akcji. Krótka sprzedaż oznacza sprzedaż pożyczonych aktywów nienależących do sprzedającego. Dźwignia finansowa obejmuje finansowanie długiem lub środkami pożyczonymi od brokera (ang. investing on margin).
Od tej pory fundusze hedgingowe stosują coraz bardziej złożone strategie inwestycyjne, które nie zawsze obejmują tradycyjny hedging. Dlatego obecnie nie ma jednej powszechnie przyjętej definicji funduszu hedgingowego. W dodatku czasem stosuje się zamiennie takie nazwy jak „lewarowane fundusze inwestycyjne” (leveraged investment funds), „instytucje o wysokiej dźwigni” (highly leveraged institutions) czy „złożone inwestycje alternatywne” (sophisticated alternative investment vehicles), które również wymykają się definicji.
Zamiast szukać cech wyróżniających można spróbować zdefiniować fundusze hedgingowe przez wyłączenie z ich sfery działania różnych rodzajów funduszy wspólnych (pooled investment vehicles). W ten sposób można wykluczyć tradycyjne fundusze inwestycyjne (np. UCITS – ang. Undertakings for Collective Investment in Transferable Securities – przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe) i inne fundusze alternatywne (np. fundusze nieruchomości, private equity czy venture capital).
Pozostałe fundusze można by wtedy określić jako hedgingowe. Jednak takie podejście nie nadaje się ani do celów statystycznych, ani prawnych i koniec końców niewiele wyjaśnia.
Analizując cechy typowego funduszu hedgingowego (zob. tabela 1) można lepiej zrozumieć niektóre różnice w zestawieniu z innymi przedsięwzięciami wspólnego inwestowania. Można zatem wnosić, że fundusze hedgingowe stanowią raczej elastyczny model działalności niż kategorię aktywów alternatywnych.
Charakterystyka typowego funduszu hedgingowego
Jak widać główne różnice między funduszami hedgingowymi a innymi przedsięwzięciami wspólnego inwestowania polegają na tym, że fundusze hedgingowe zwykle mają szersze upoważnienia inwestycyjne, nie obowiązują ich żadne (lub tylko niewielkie) ograniczenia regulacyjne co do rodzaju instrumentów i strategii oraz że na szeroką skalę stosują krótką sprzedaż, dźwignię finansową i instrumenty pochodne.
Możliwość stosowania bez ograniczeń strategii inwestycyjnych opartych na dźwigni stanowi sedno działalności funduszy hedgingowych i pozostanie ich stałą cechą, podczas gdy inne drugorzędne właściwości – w tym regulacje, baza inwestorów i obowiązek ujawniania informacji – będą prawdopodobnie ewoluować.
Charakterystyka typowego funduszu hedgingowego
Strategie inwestycyjne
Zajmowanie pozycji na rozmaitych rynkach. Swoboda wyboru różnych technik inwestycyjnych, w tym krótkiej sprzedaży, dźwigni i derywatów.
Docelowa stopa zwrotu
Dodatnia stopa zwrotu niezależnie od warunków rynkowych. Zarządzający angażują zwykle również środki własne, zatem istotne jest zachowanie kapitału.
System motywacyjny
Zwykle 2%-we wynagrodzenie za zarządzanie i 20%-we wynagrodzenie za wyniki. Dość często wypłatę wynagrodzenia za wyniki uzależnia się od osiągnięcia określonego zysku (high watermark) kompensującego ewentualne wcześniejsze straty lub wyznacza się uprzywilejowaną stopę zwrotu dla inwestorów (hurdle rate), poniżej której wynagrodzenie nie jest wypłacane. Ryzyko moralne związane z asymetryczną strukturą wynagrodzeń za wyniki jest do pewnego stopnia ograniczone przez high watermarks i fakt współinwestowania przez zarządzających również własnych środków.
Subskrypcja/wykup
Z góry określony harmonogram, subskrypcje i wykup w cyklach kwartalnych lub miesięcznych. Przed pierwszym wykupem okres blokady środków (lock-up) do jednego roku. Niektóre fundusze hedgingowe zastrzegają sobie prawo do zawieszenia wykupu w wyjątkowych okolicznościach.
Siedziba
Centra finansowe typu offshore w rajach podatkowych z liberalnymi przepisami regulacyjnymi oraz niektóre centra finansowe typu onshore.
Forma prawna
Prywatna spółka inwestycyjna, w której dochód lub strata generowane przez spółkę są odzwierciedlone w dochodzie osobistym udziałowców (opodatkowanie pass-through) bądź spółka kapitałowa typu off-shore.
Zarządzający
Nie zawsze dotyczy ich wymóg rejestracji i regulacja ze strony organów nadzoru finansowego.
W umowie spółki osobowej zarządzający występują jako komplementariusze.
Baza inwestorów
Inwestorzy instytucjonalni i zamożni inwestorzy indywidualni. Fundusze nie są powszechnie dostępne. Papiery wartościowe emitowane w trybie emisji niepublicznej.
Regulacje
Nadzór regulacyjny zwykle minimalny lub żaden z uwagi na siedzibę w raju podatkowym lub liberalne podejście organów regulacyjnych w przypadku spółek typu onshore; zwolnienie z wielu wymogów ochrony inwestorów.
Ujawnianie informacji
Wymagania dotyczące ujawniania informacji bardzo ograniczone lub oparte na zasadzie dobrowolności.
Źródło: Fundusze hedgingowe: rozwój i implikacje prawne [w:] Biuletyn Miesięczny Europejskiego Banku Centralnego, styczeń 2006.
Dla potrzeb tego artykułu fundusz hedgingowy można zatem opisać jako fundusz, którego zarządzający otrzymują wynagrodzenie zależne od wyników i mają swobodę stosowania różnych strategii aktywnego inwestowania w celu uzyskania zysku niezależnie od koniunktury, w tym wszelkich kombinacji dźwigni, derywatów oraz długich i krótkich pozycji w papierach wartościowych i każdych innych aktywach na rozmaitych rynkach.
Zaproszenie do kolejnych artykułów
Część 2 artykułu przedstawi Państwu rodzaje strategii i podmioty funduszy hedgingowych. Część 3 omawiać będzie rozwój branży funduszy hedgingowych i najważniejsze zmiany, jakie zaszły w niej w ostatnich latach. W części 4 omówiono główne pozytywne i negatywne konsekwencje działalności funduszy hedgingowych dla całego systemu finansowego, zwłaszcza z perspektywy ochrony stabilności. Część 5 przedstawi Państwu relacje z rynkiem finansowym.
W cz. 6 będziecie mogli śledzić debatę w sprawie funduszy hedgingowych i możliwości wprowadzenia regulacji w tej branży, bezpośrednio lub za pośrednictwem relacji z bankami. Część 7 przedstawiać będzie regulacje prawne dla hedgingu a w cz. 8 przeczytacie o istniejących ramach prawnych Unii Europejskiej.
W cz. 9 będzie mowa o nadzorze nad hedgingiem oraz jakie są inicjatywy sektora publicznego i prywatnego. Cz. 10 zawierać będzie dyskusje nad wymogami kapitałowymi w kolejnych filarach. W ostatniej cz. 11 sformułowane będą wnioski płynące z debaty politycznej. Zapraszam do lektury!
{mosgoogle}
ŹRÓDŁA:
1. Benning S., Wiener Z., Dynamic Hedging Strategies [w:] Mathematica in Education and Research, Vol. 1, No 1, 1998.
2. Dębski W., Rynek finansowy i jego mechanizmy. Podstawy teorii i praktyki, PWN, Warszawa 2005.
3. Fundusze hedgingowe: rozwój i implikacje prawne [w:] Biuletyn Miesięczny Europejskiego Banku Centralnego, styczeń 2006.
4. Szeląg T., Hedging w teorii i praktyce, Wydawnictwo Przecinek, Wrocław 2003.
Autorem jest Pani Sylwia Hucik Gaicka
Tekst pochodzi z Portalu www.waluty.com.pl
Serdecznie dziękuję za jego udostępnienie.
www.waluty.com.pl
