Obligacje – każdy z nas zapewne spotkał się z takim określeniem, ale dla mniej wtajemniczonych warto przypomnieć na wstępie definicję tych papierów wartościowych oraz wyjaśnić skąd się biorą ich ceny, wysokość oprocentowania i inne parametry.
Materiał pochodzi z Portalu Edukacji Ekonomicznej NBPortal.pl
Podstawowe wiadomości
Obligacje – każdy z nas zapewne spotkał się z takim określeniem, ale dla mniej wtajemniczonych warto przypomnieć na wstępie definicję tych papierów. Obligacja jest dłużnym papierem wartościowym emitowanym na podstawie ustawy o obligacjach. Strona emitująca staje się dłużnikiem właściciela (nabywcy) obligacji i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia Świadczenie to może mieć charakter pieniężny (spłata określonej kwoty pieniężnej przez emitenta) lub niepieniężny (nabywca obligacje nabywa prawo do zamiany na akcje emitenta. Innymi słowy – emitent obligacji to pożyczkobiorca, który zaciąga pożyczkę pieniężną u obligatariusza.
W przypadku skierowania oferty nabycia obligacji powyżej 300 osób, emitent podlega dodatkowym regulacjom zawartym w ustawie Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi.
W Polsce podmiotami uprawnionymi do emisji obligacji są gminy, powiaty, województwa (obligacje komunalne) oraz przedsiębiorstwa prywatne i państwowe posiadające osobowość prawną (obligacje korporacyjne).
Innymi podmiotami uprawnionymi do emisji obligacji na podstawie odrębnych przepisów są Skarb Państwa (obligacje skarbowe – ustawa o finansach publicznych) oraz NBP (obligacje NBP – ustawa o Narodowym Banku Polskim).
W zależności od preferencji emitenta oferta nabycia obligacji może być skierowana dla określonego sektora klientów np. osób fizycznych, osób prawnych lub dla obu tych grup łącznie.
Każdy obligatariusz powinien umieć odczytywać informacje o swoich papierach, a zatem na początek garść podstawowych pojęć na przykładzie obligacji skarbowych:
– wartość nominalna – czyli stała wartość jednej sztuki obligacji np. 100 zł lub 1000 zł., stanowiąca również podstawę do naliczania oprocentowania. Obligacje mogą być nominowane w walucie innej niż PLN.
– cena (wartość) emisyjna – jest to cena, którą płaci nabywca pierwszego dnia sprzedaży. Cena emisyjna może być równa, wyższa lub niższa od wartości nominalnej.
– dzienna cena sprzedaży – cena którą płaci klient dokonując zakupu obligacji – może każdego dnia rosnąć o wartość skumulowanych odsetek.
Przed rozpoczęciem sprzedaży obligacji podaje się do publicznej wiadomości szczegółowe informacje o emisji w postaci tzw warunków emisji lub prospektu emisyjnego. Informacje te, są bardzo istotne z punku widzenia możliwości dokonania oceny ryzyka inwestycji przez potencjalnego inwestora. Zawierają one również dane, m.in. takie jak termin wykupu oraz oprocentowanie.
Ale żeby dobrze zrozumieć te pojęcia wyjaśnijmy na początek kilka innych:
– okres odsetkowy – okres życia obligacji, podczas którego obligacje podlegają oprocentowaniu.
– dzień ustalenia praw – dzień w którym właściciel obligacji nabywa prawo do świadczeń z tytułu posiadanych obligacji – czyli do należności z tytułu naliczonych odsetek bądź z tytułu wykupu.
– dzień wymagalności odsetek – ostatni dzień okresu odsetkowego, w którym należność z tytułu odsetek jest wypłacana obligatariuszowi.
Termin wykupu to dzień, w którym nasze papiery wartościowe tracą ważność a w zamian czeka na nas określona kwota pieniężna. Oczywiście musi być spełniony jeden warunek: byliśmy właścicielami tych papierów w dniu nabycia praw. Liczba dni jakie upływają od daty emisji (bądź też daty nabycia obligacji) do dnia wykupu – to długość życia obligacji. Długość życia najkrótszych obligacji wynosi z reguły nie mniej niż 1 rok. Bywają też emitowane obligacje, które żyją dwadzieścia lat. W czasie życia obligacji mogą one zmieniać swoich właścicieli – jest to tzw. obrót wtórny.
{mosgoogle}
Drugi termin, to oprocentowanie – jego wysokość oraz sposób obliczenia są określone w akcie emisyjnym. Oprocentowaniu podlega wartość nominalna obligacji niezależnie od ceny jaką zapłaciliśmy za 1 sztukę obligacji w dniu nabycia. Odsetki mogą być wypłacane właścicielowi po każdym okresie odsetkowym, mogą też podlegać kapitalizacji – wówczas wartość odsetek jest dopisywana do wartości nominału i w kolejnym okresie odsetkowym procent jest liczony od tak skumulowanej wartości.
Ze względu na rodzaj oprocentowania obligacje wyróżniamy:
– obligacje o stałej stopie procentowej – oprocentowanie obligacji ma stałą ma stałą wartość, znaną już w dniu emisji.
– obligacje o zmiennej stopie procentowej – wartość oprocentowania zmienia się w czasie.
Okres życia obligacji jest dzielony na okresy odsetkowe, których oprocentowanie jest uzależnione od określonych czynników, np. od inflacji. Oprocentowanie jest obliczane dla każdego okresu odsetkowego tuż przed jego rozpoczęciem. Należność z tytułu odsetek może być wypłacana po każdym okresie odsetkowym, ale może też być dopisywana do nominału i w następnych okresach podlegać oprocentowaniu tak jak nominał.
– obligacje zerokuponowe – nazwa obligacji pochodzi od zerowego kuponu czyli zerowej wartości odsetek, ponieważ ten rodzaj obligacji jest nieoprocentowany. Natomiast zysk dla obligatariusza jest generowany w inny sposób.
Przypomnijmy sobie definicję ceny sprzedaży i ceny nominalnej – obie odgrywają przy tych obligacjach zasadniczą rolę. Otóż obligacje zerokuponowe, to obligacje, które emitent oferuje poniżej ceny nominalnej. Ponieważ wszystkie obligacje są wykupywane po cenie nominalnej to w przypadku obligacji zerokuponowych właśnie różnica pomiędzy ceną nominalną a ceną sprzedaży przynosi nabywcy zysk.
Opisane definicje i zagadnienia stanowią podstawową wiedzę o obligacjach i powinny ułatwić początkującemu inwestorowi poruszanie się w tym temacie.
Autor: Elżbieta Klecan
Copyright By Portal Edukacji Ekonomicznej NBPortal.pl
Przejdź do początku tekstu >>> kliknij
Przejdź do spisu treści >>> kliknij
Przejdź do bloga >>> kliknij
Przejdź do forum >>> kliknij
