W kolejnej części Akademii IA przedstawiamy Państwu charakterystykę surowca należącego zasadniczo do grupy metali przemysłowych, lecz czasami traktowany jest jako szlachetny. Mowa o palladzie. Zapraszamy do lektury.
Pallad jest stosunkowo rzadko spotykanym w przyrodzie, srebrzystoszarym metalem z grupy platynowców, odznaczającym się dużą plastycznością i odpornością na korozję.
Najczęściej stosuje się go w przemyśle chemicznym (jako katalizator), telekomunikacyjnym do produkcji kontaktów i przełączników elektrycznych, a także (w zastępstwie droższego złota) do pokrywania styków.
W medycynie i dentystyce z palladu wykonuje się narzędzia chirurgiczne, korony i mostki, natomiast w jubilerstwie produkuje białe złoto palladowe (stop palladu i złota) i różnego rodzaju biżuterię, dla której szczególnie dużym rynkiem zbytu są Chiny (wzrost konsumpcji surowca w tym segmencie wzrósł niemal o 70% w 2005). Dzięki temu, iż jest podobny do platyny, będąc jednocześnie od niej tańszym, ma znacząco większą docelową grupę konsumentów. Zajdziemy go również w zegarkach, numizmatyce, fotografii, materiale poliestrowym, a dzięki swoim radioaktywnym właściwościom (izotop palladium-103), jest również stosowany w leczeniu raka.
Innym zastosowaniem, które w niedalekiej przyszłości zyskiwać może na znaczeniu jest możliwość stosowania tego surowca w katalizatorach do samochodów z silnikiem Diesla. Do tej pory w tej dziedzinie wykorzystywano platynę, jednak znaczący wzrost cen tego szlachetnego metalu, skłaniać może producentów do jej substytucji na rzecz znacznie tańszego palladu.
Występuje najczęściej w postaci czystej z rudami platyny, a także jako zanieczyszczenie w rudach niklu i miedzi.
Największym producentem jest rosyjski Norilsk Nickel Group Zajmuje on czołową pozycję wśród światowych wydobywców tego surowca. Udało się to osiągnąć dzięki obecności w rejonie, na którym prowadzi swoją działalność znacznych złóż palladu (przy dotychczasowej wielkości wydobycia wystarczy go na najbliższe 50 lat), a także niklu w którym to ten właśnie surowiec najczęściej występuje jako zanieczyszczenie. Można zatem użyć stwierdzenia, iż Norilsk Nickel Group ma ułatwione zadanie, gdyż surowiec ten otrzymuje jako efekt uboczny swej podstawowej działalności jaką jest produkcja niklu.
W tabeli przedstawiono światową produkcję palladu w podziale na najbardziej znaczące w tym aspekcie kraje:
Inwestycja w pallad może przybrać kilka postaci. Jedną z nich jest kupno sztabek bądź też monet, które ze względu na swoja niską płynność nie są jednak polecane jako dobra lokata kapitału. Inną formą jest zakup akcji spółek giełdowych, których działalność związana jest z tym surowcem.
Ostatnią i zarazem chyba najciekawszą formą jest kupno kontraktów terminowych, notowanych na światowych giełdach towarowych. Do najpopularniejszych ośrodków handlu należy New York Mercantile Exchange, gdzie pojedynczy kontrakt opiewa na 100 uncji metalu, zaś walutą w której zawierane są transakcje jest dolar amerykański.
Notowane kontrakty dzielą się na miesiące określające daty dostaw, są nimi luty, marzec, kwiecień, maj, czerwiec, wrzesień.
Ze względu na swoją stosunkowo niską cenę w porównaniu z platyną, pallad ma szanse odegrać znaczącą rolę w przemyśle transportowym. Jednak nie tylko sama cena ma wpływ na atrakcyjność, inną niemniej istotną dla producentów cechą jest temperatura topnienia, wyższa od tej jaką posiada platyna. Pozwala to na montaż katalizatorów znacznie bliżej silnika, co zdaniem konstruktorów jest o wiele praktyczniejsze. Dlatego też wielu producentów samochodów rozważa produkcję katalizatorów, które w swej budowie wykorzystują właśnie ten metal, a nie ponad trzykrotnie droższą platynę. Słowo ?rozważa? w tym kontekście zostało użyte celowo, gdyż taka decyzja niesie za sobą pewne konsekwencje. Przykładem może być doskonale znana firma Ford, która postawiła na pallad w 2001 co doprowadziło ją niemal do bankructwa, gdy Rosja wstrzymała dostawy surowca w celu podniesienia jego ceny. Prawdopodobnie to głównie te obawy odstraszają koncerny motoryzacyjne od całkowitego przejścia na technologię produkcji katalizatorów z palladem. Przewidywana dalsza zwyżka cen platyny może jednak wpłynąć na akceptację ryzyka i wiarę, że podobne sytuacje nie będą miały miejsca w przyszłości. Ostatnie dynamiczne zwyżki cen palladu sugerować mogą, iż proces ten właśnie trwa i jeżeli te informacje się potwierdzą będzie to oznaczało znaczne wzmocnienie strony popytowej.
Innym polem, na którym pallad starał się będzie wyprzeć wspomnianą wcześniej platynę jest budowa ogniw paliwowych. W 2003 roku Norilsk Nickel Group przyłączył się do programu mającego na celu stworzenie alternatywnego źródła energii służącego do napędzania samochodów ogłaszając, iż będzie przeznaczać 40 milionów dolarów rocznie na badania w tym kierunku.
Od trzeciego kwartału 2005 roku pallad znajduje się w trendzie wzrostowym, dlatego też po uspokojeniu się sytuacji jaka zapanowała na rynkach w 2007 roku, oczekuje się kontynuacji wzrostu cen tego metalu w kolejnych latach. Głównym czynnikiem kształtującym ceny, będzie kondycja gospodarki chińskiej, będącej największym rynkiem zbytu dla tego surowca. Nie bez znaczenia jest również fakt, iż na rynku istnieje duże zróżnicowanie pomiędzy wielkościami wydobycia poszczególnych przedsiębiorstw. Może to stwarzać zagrożenie i silnie oddziaływać na ceny surowca w przypadku niefortunnych zdarzeń powiązanych z najbardziej istotnym graczem na rynku.
Przejdź do początku tekstu >>> kliknij
