Osoba zajmująca się w firmie kadrami i płacami musi dobrze orientować się w licznych przepisach, m.in. w Kodeksie pracy (ustawie z dnia 26.06.1974 r.) oraz innych aktach prawnych. Chociaż w większości przypadków wystarczy wiedzieć, gdzie szukać określonych przepisów, znaczenie niektórych pojęć zdefiniowanych w tych dokumentach należy bezwzględnie znać. Oto 5 z nich.
Najważniejsze pojęcia kadrowo-płacowe: #1 Praca
Najbardziej podstawowym pojęciem kadrowo-płacowym jest praca. Nie można mylić pracy rozumianej potocznie z pracą rozumianą w prawie pracy. Czynność ta musi spełniać bardzo wyraźne wymagania. Praca musi być:
- podporządkowana, czyli opierać się na przestrzeganiu wydawanych poleceń,
- dobrowolna – jej podstawą (a konkretniej: podstawą stosunku pracy) jest oświadczenie woli pracownika i pracodawcy,
- odpłatną i wykonywaną w celach zarobkowych,
- wykonywaną osobiście – pracownik nie może jej zlecić innej osobie,
- podejmowana na rzecz i ryzyko pracodawcy, który musi wypłacić wynagrodzenie bez względu na to, czy praca pracownika przyniosła zysk.
#2 Stosunek pracy
Stosunek pracy to kolejne niezwykle istotne pojęcie. Jest nawiązywany poprzez zawarcie umowy o pracę, powołania, mianowania lub zawarcia spółdzielczej umowy o pracę. Na jego podstawie pracownik zobowiązuje się do wykonywania określonej pracy na rzecz pracodawcy, pod jego nadzorem/kierownictwem oraz w wyznaczonym czasie i miejscu.
#3 Pracownik/pracodawca
Te dwa pojęcia (pracownik i pracodawca) są ze sobą bardzo ściśle powiązane, dlatego ich znaczenie zostanie wyjaśnione w jednym śródtytule. 
Zgodnie z Kodeksem pracy pracownik to osoba, która nawiązała z pracodawcą stosunek pracy. Inaczej mówiąc to osoba fizyczna wykonująca pracę na rzecz innej osoby fizycznej lub prawnej. Pracownikiem nie jest osoba wykonująca pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej.
Z kolei pracodawca to osoba/instytucja zatrudniająca osoby fizyczne w ramach stosunku pracy. Może to być podmiot posiadający lub nieposiadający osobowości prawnej. Pracownik i pracodawca są stronami w umowie o pracę.
#4 Umowa o pracę
Umowa o pracę to umowa między pracodawcą a pracownikiem, która skutkuje powstaniem stosunku pracy. Zgodnie z Kodeksem pracy może to być umowa na:
- okres próbny,
- czas określony,
- czas nieokreślony.
Co powinna zawierać każda umowa o pracę? Przede wszystkim stronę i rodzaj umowy (jeden z trzech wyżej wymienionych), datę jej zawarcia, warunki pracy i płacy (np. rodzaj pracy, miejsce, wynagrodzenie, wymiar czasu pracy i termin rozpoczęcia). Umowa o pracę jest nieważna, gdy nie zawiera informacji o stronach i rodzaju pracy (wskutek braku pozostałych elementów – nie).
Po zawarciu umowy o pracę pracodawca ma 7 dni na poinformowanie pracownika m.in. o:
- dobowej i tygodniowej normie czasu pracy,
- wynagrodzeniu (np. miejscu częstotliwości jego wypłaty),
- wymiarze urlopu wypoczynkowego,
- długości okresu wypowiedzenia.
#5 Umowy cywilnoprawne
Inną formą zatrudnienia są umowy cywilnoprawne, czyli regulowane przez kodeks cywilny. Należą do nich umowa zlecenie, umowa o dzieło czy umowy agencyjne. Osoby, które wykonują na ich podstawie pracę (nawet jeśli podlegają ubezpieczeniu społecznemu i zdrowotnemu), nie mogą korzystać z praw pracowników opisanych w Kodeksie pracy, czyli urlopu, odpraw emerytalnych itp. Takie umowy nie określają również czasu pracy.
Te 5 pojęć to absolutne podstawy, jeśli chodzi o kadry i płace (w tym kadry i płace Wrocław). Bez ich dobrego zrozumienia nie poradzisz sobie z bardziej zaawansowanymi terminami, dlatego warto sobie je co jakiś czas przypominać. Pamiętaj również, że jeśli zagadnienia te wydają Ci się zbyt trudne – możesz skorzystać z pomocy procesjonalnego biura księgowego – https://biuro-ksiegowe-liber.pl/.
