Coraz więcej Polaków deklaruje, że sami chcą odkładać na własną emeryturę. W polu ich zainteresowań znajduje się TFI, czyli długoterminowy program inwestycyjny przygotowany w ramach III filaru systemu emerytalnego. W Polsce zmienia się również program emerytalny i docelowo emeryci będą mieli wypłacane świadczenia z trzech źródeł: ZUS, prywatna dodatkowa z pracowniczych planów kapitałowych oraz z OFE i IKZE.
Z badania Deutche Banku wynika, że w latach 2015-2016 odsetek osób deklarujących odkładanie pieniędzy na własną emeryturę wzrósł z 5,7 do 12,5%. Zdaniem eksperta dr. hab. Marka Szczepańskiego, kierownika Katedry Nauk Ekonomicznych Wydziału Inżynierii Zarządzania Politechniki Poznańskiej, jest to rezultatem zmian społecznych i ekonomicznych – społeczeństwo się starzeje, więcej jest osób w wieku poprodukcyjnym niż w wieku produkcyjnym, stąd uzupełniające systemy emerytalne nabierają znaczenia. Przewiduje on, że w ciągu najbliższych 20-30 lat poziom zabezpieczenia spadnie, co jest szansą dla III filaru, a przyszli emeryci nie będą już zdani tylko na ZUS, ponieważ dostaną też emerytury od TFI, czyli towarzystw funduszy emerytalnych – tak zakłada przygotowana przez rząd reforma systemu emerytalnego.
Czym jest trzeci filar?
Dobrowolny filar systemu emerytalnego funkcjonuje w Polsce od 1999 roku. Na początku były to pracownicze programy emerytalne (PPE), potem doszły indywidualne konta emerytalne (IKE od 2004 r.), a następnie indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego (IKZE od 2011 r.). Dzięki uczestnictwu w PPE można na starość zgromadzić około 29 tysięcy złotych (średnia wartość aktywów zgromadzonych na rachunku PPE na koniec 2016 r. według danych Komisji Nadzoru Finansowego).
Łączna liczba uczestników IKE i IKZE nie przekracza 1,6 mln osób, a część kont nie jest regularnie zasilana (stan na koniec czerwca 2017 r., dane z KNF). Według eksperta jest to za mało w stosunku do potrzeb, ale przełomem w popularyzacji i upowszechniania mogą okazać się pracownicze plany kapitałowe (PPK), które będą wprowadzane od 2019 roku i zarządzane przez TFI. Wzorowane są na programach takich krajów jak Nowa Zelandia i Wielka Brytania, w których od lat funkcjonują z powodzeniem.
PPK są korzystne dla pracownika (który będzie zapisywany do nich automatycznie), ponieważ nie tylko uwzględnia wkład własny, ale też dofinansowanie ze strony pracodawcy i z budżetu państwa. Dzięki temu przy odkładaniu co miesiąc 90 złotych po 40 latach można osiągnąć oszczędności na poziomie 250 tysięcy złotych. Jest to możliwe dzięki właśnie dopłacie ze strony pracodawcy około 70 złotych, corocznej dopłacie ze strony Funduszu Pracy w kwocie 240 złotych oraz efektywnemu inwestowaniu tych środków przez TFI.
Docelowo PPK mają objąć ponad 11 mln zatrudnionych, a jego najważniejszym celem jest zabezpieczenie emerytalne dla wszystkich osób zatrudnionych w Polsce. W ramach programu będzie można zgromadzić do 600 tysięcy złotych, prawo do skorzystania ze zgromadzonego kapitału uzyska się po ukończeniu 60. roku życia.
Jak działa pakiet emerytalny TFI?
Zgodnie z zapowiedziami rządzących 75% pieniędzy zgromadzonych w OFE będzie przelewane na IKZE. Dzięki temu oprócz oszczędności w ZUS i PPK emeryci będą mieli pieniądze na indywidualnych kontach prowadzonych przez takie instytucje jak TFI. Na konta będzie można przelewać dodatkowe oszczędności – gwarancją jest całkowite bezpieczeństwo oraz to, że środki pozostaną prywatne i nigdy nie zostaną przejęte przez państwo. Do przelewania dodatkowych składek zachęcić ma możliwość odliczenia oszczędności wpłacanych na IKZE od podstawy opodatkowania.
Co roku przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ogłasza roczny limit wpłat, który zależy od prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego, i tak na przykład w 2017 roku można było wpłacać na IKZE maksymalnie 5 331,60 złotych. Kiedy przekracza się ten limit, nadwyżka przelewana jest na IKE (limit dla 2018 roku to 13 329 złotych), a gdy i tutaj limit zostanie przekroczony, to zasilany jest rachunek WPI. Dlatego, wybierając TFI, najlepiej wybrać taki pakiet emerytalny, który będzie łączył IKE i IKZE, ponieważ oba te rozwiązania oferują korzyści podatkowe (na IKZE można co roku oszczędzić nawet 1637 złotych, a gdy z IKE wypłacane zostaną środki po osiągnięciu wieku emerytalnego, nie trzeba płacić podatku od dochodów kapitałowych).
TFI w Polsce
Zainteresowani TFI mogą liczyć na dość szeroką i zróżnicowaną ofertę inwestycyjną. Obecnie w Polsce działa ponad 60 towarzystw TFI z aktywną licencją na zarządzanie finansami, gdy w 2016 roku było 16 towarzystw prowadzących IKE i 13 – IKZE, co świadczy o wzroście zainteresowania tą formą wsparcia emerytury. Przykładem spółki zajmującej się funduszami jest Esaliens Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych SA (dawniej Legg Mason TFI SA), które powstało w 1997 roku jako trzecie TFI na polskim rynku i druga spółka typu asset management. Spółka udostępnia między innymi narzędzie do bieżącego monitorowania swoich oszczędności i zarządzania inwestycjami. Więcej informacji na stronie: https://www.esaliens.pl
Konta emerytalne funkcjonują w Polsce od lat, a mimo korzyści podatkowych Polacy wciąż niechętnie na nich oszczędzają. Emerytury z ZUS odpowiadają 30-40% wynagrodzeniu, dlatego warto zadbać o to, aby standard życia na emeryturze był jak najlepszy i gromadzić dodatkowy kapitał. Oszczędzanie z TFI to przede wszystkim elastyczność, ponieważ pieniądze odkłada się wtedy, gdy ma się takie możliwości finansowe, ponadto to pewność, że na jesień życia otrzyma się godziwe świadczenie.
Źródła:
– https://www.esaliens.pl/pl/aktualnosci/2018/02/ppk
– https://www.esaliens.pl/pl/mojaemerytura/blog/ekonomia-emerytalna-bodzce-i-inspiracje
– https://biznes.interia.pl/news/debata-na-temat-ppk-najwazniejsze-zaufanie-przyszlych,2560626,1021
– https://www.pb.pl/emerytura-z-tfi-bez-tajemnic-841666
– https://wyborcza.pl/7,155287,22789534,na-pieniadze-z-ofe-musimy-jeszcze-poczekac-najpierw-pracownicze.html
– https://wyborcza.pl/7,155287,23033525,emerytura-od-zus-i-tfi-z-czego-bedzie-sie-skladala-pawel-borys.html
– https://serwisemerytalny.rp.pl/rzad-odnosi-sie-do-uwag-o-ppk-zyskaja-pracodawcy-i-tfi/
– https://www.analizy.pl/fundusze/fundusze-inwestycyjne/profile-firm
– https://ksiegowosc.infor.pl/podatki/podatki-osobiste/pit/766419,Limity-wplat-na-IKE-i-IKZE-w-2018-r.html
– https://www.totalmoney.pl/artykuly/594130,konta-oszczednosciowe,zacznij-dzis-oszczedzac-na-emeryture–a-w-przyszlym-roku-zaplacisz-mniejszy-podatek,1,1
