Drugi kwartał 2006 roku obfituje w emisje akcji z prawem poboru. Skotan, Atlanta Poland, FAM, Bioton, to tylko cztery ze spółek notowanych na GPW, które w ostatnim czasie zdecydowały się na taką formę pozyskania kapitału. Czym jest prawo poboru? Komu przysługuje? O tym wszystkim przeczytasz poniżej.
Czym jest prawo poboru
Prawo poboru (PP) to w skrócie prawo do objęcia akcji nowej emisji po niższej niż rynkowa cenie. Otrzymują je inwestorzy, którzy w odpowiednim terminie posiadali na swoich rachunkach maklerskich akcje danej firmy. W tzw. dniu ustalenia prawa poboru na rachunku maklerskim obok akcji pojawiają się “prawa poboru”.
Cena prawa poboru
Cena to z pewnością najważniejszy aspekt PP. Jest ona zazwyczaj dużo niższa niż cena rynkowa akcji. Ma to na celu zachęcenie do objęcia emisji. O atrakcyjności skorzystania z prawa poboru niech świadczy przykład firmy Bioton. Podczas emisji z prawem poboru akcje Biotonu notowane na parkiecie wyceniane były na ok. 2 zł a cena jednostkowa prawa poboru to 21 gr. Zazwyczaj też przydział PP dokonywany jest według ustalonego parytetu wymiany. Np. za jedną posiadaną akcję Biotonu inwestor otrzymał 1,8 prawa poboru. Takie warunki nabycia PP sprawiają, że moda na emisje z prawem poboru nie mija.
W okresie trwania emisji akcji z tytułu praw poboru znacznym wahaniom ulega kurs notowanych na parkiecie walorów. Mniej doświadczeni inwestorzy mogą być bardzo mocno zdziwieni jeśli jednego dnia widzą kurs spółki Bioton po 5 zł za akcje, a następnego dnia po 2 zł. Nie oznacza to w żadnym wypadku przeceny o ponad 100%. Tak duża różnica kursu jest spowodowana tzw. odcięciem od kursu akcji teoretycznej wartości prawa poboru.
W praktyce oznacza to, że inwestor w zamian za posiadane akcje otrzymuje wspomniane PP uprawniające do kupna akcji nowej emisji po znacznie niższej cenie. Stan rachunku pieniężnego jest więc zbliżony do pierwotnego z tą różnicą, że inwestor ma więcej akcji.
Masz akcje – pilnuj terminów
Choć w prasie publikowane są informacje o planach spółek co do planowanych emisji z prawem poboru, warto we własnym zakresie pilnować dat, gdyż istnieją ustalone terminy, które określają kiedy nabyć akcje aby skorzystać z PP, a kiedy można akcje sprzedać zachowując prawo do objęcia PP.
Do najważniejszych informacji można zaliczyć:
– dzień ustalenia prawa poboru. Wszyscy inwestorzy, którzy w tym dniu posiadają na rachunku akcje mają pierwszeństwo nabycia nowych walorów z tytułu PP,
– zasada T+3. Ze względu na procedury rozliczeń w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych, aby nabyć prawo do objęcia akcji z tytułu PP musimy je kupić co najmniej 3 dni wcześniej.
Jeśli zatem dzień ustalenia prawa poboru to 10 lipca akcje, musimy kupić 7 lipca lub wcześniej.
– w dniu ustalenia PP następuje wspomniana korekta o teoretyczną wartość poboru. Oznacza to, że stan rachunku maleje, ale pojawiają się za to PP.
– prawa poboru możemy sprzedać nie czekając na ich przekształcenie w akcje. Jest to okazja dla innych inwestorów, którzy nie zdążyli zakupić akcji odpowiednio wcześnie.
– prawa poboru są notowane równolegle z akcjami, lecz nie zawsze.
Zdarzają się jednak sytuacje wyjątkowe kiedy to inwestorzy, którzy weszli w posiadanie PP, są mówiąc najprościej zmuszeni do objęcia akcji nowej emisji.
Na taki krok zdecydowała się np. spółka FAM, która wprawdzie informowała posiadaczy akcji o przeprowadzanej ofercie z PP, to jednak nie pozostawiała im możliwości manewru. Każdy kto nie skorzystał z oferty i nie zapisał się na nowe akcje traci część pieniędzy, gdyż notowane na parkiecie akcje tracą na wartości o teoretyczną wartość PP.
Wyjściem z takiej sytuacji jest albo sprzedaż akcji jak tylko dowiemy się o planowej emisji PP i jej formie lub skorzystanie z PP i nabycie nowych akcji po atrakcyjnej cenie.
Warto również wiedzieć, że kursy akcji spółek, które ogłaszają chęć przeprowadzenia emisji z PP często wzrastają, gdyż wiele osób chcąc dostać PP kupuje zawczasu akcje uprawniające do ich otrzymania.
Jak pokazuje powyższy artykuł, prawa poboru są dość skomplikowanym, ale ciekawym instrumentem. Do odniesienia korzyści jest wymagana jednak pewna wiedza. Bez względu na wszystko potrzebny jest również dostęp do bieżących informacji oraz kontakt z biurem maklerskim. Niewiedza bywa niekiedy bolesna, dlatego nie wahajmy się pytać, pytać i jeszcze raz pytać.
Sam zresztą często to robię. Życzę powodzenia w najbliższych emisjach z prawem poboru.
