Oszczędzanie na przyszłość, np. edukację dziecka, jest z założenia oszczędzaniem długoterminowym i z reguły dotyczy okresu kilkunastu lat, w których systematycznie możemy gromadzić i pomnażać większe lub mniejsze kwoty. W takim okresie nie sprawdzą się lokaty bankowe, których średnie oprocentowanie w długim terminie wynosi teraz zaledwie 3,8 proc.*, a wraz ze spadkiem stóp procentowych będzie jeszcze niższe, i w praktyce pozwoli jedynie na ochronę kapitału przed inflacją, ale nie jego pomnożenie.
Dodatkowo trzeba sobie zdać sprawę, iż żeby uzbierać dla dziecka ok. 50 tys. złotych w ciągu 18 lat należy co miesiąc odkładać ok. 100 zł, a składka powinna być lokowana w takie instrumenty, które rokrocznie przyniosą zysk nie mniejszy niż 9 proc. Taka stopa zwrotu w długim terminie może być osiągnięta poprzez lokowanie w akcyjne lub zrównoważone fundusze inwestycyjne. Fundusz inwestycyjny pozwala na inwestycje w akcje, ale ciężar trafnego wyboru spółek i rynków spoczywa nie na inwestorze, a na zarządzającym funduszu. Lokowanie może się odbywać na kilka sposobów:
Fundusze inwestycyjne – programy podstawowe
Fundusze inwestycyjne pozwalają na lokowanie niewielkich kwot. Pierwsza wpłata wynosi od z reguły kilkaset złotych, kolejne są już mniejsze – rzędu 100 zł, ale nie muszą być wpłacane regularnie . Od każdej wpłaty pobierana jest prowizja na poziomie ok. 4 proc w funduszach akcyjnych, ok. 3 proc. w funduszach zrównoważonych. Dużą zaletą jest brak konieczności określania terminu wypłaty oraz brak obligacji do wpłacania kolejnych wpłat. Zasadniczą wadą są prowizje przy każdej wpłacie pomniejszające kapitał.
Przy okazji inwestowania w długim horyzoncie ważna jest dywersyfikacja ryzyka rynkowego. Podział pieniędzy na różne rynki to jeden ze sposobów na dywersyfikację. Jeśli ktoś np. wybiera trzy fundusze akcji, to jeśli wybierze trzy fundusze różnych TFI, ale lokujące wg. jednej strategii inwestycyjnej, czyli np. tylko w Polsce to może liczyć wyłącznie na sprawność zarządzających, ale nie możemy mówić o dywersyfikacji ze względu na ryzyko rynkowe w przypadku np. załamania się polskiego rynku. Jednym słowem warto przy wyborze funduszu na długie lata uwzględniać takie, które inwestują również za granicą. Można też zastanowić się nad tzw. funduszem funduszy, czyli funduszem, który inwestuje w jednostki uczestnictwa wielu wybranych funduszy o różnorodnej polityce inwestycyjnej i inwestujących na różnych rynkach.
Fundusze inwestycyjne – programy systematycznego oszczędzania
Mają wszystkie zalety klasycznej inwestycji w fundusze, a dodatkowo inwestor, który deklaruje wpłaty przez określony czas uzyskuje zniżki w prowizji. Najczęściej spotykany model to zniżka rzędu 50% za okres dłuższy niż 10 lat, przy okresach kilkunastoletnich oferowane są nawet całkowite zniżki w prowizji pod warunkiem podpisania specjalnej umowy.
Ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe – produkty typu unit-linked
Jeśli dysponujemy kwotą rzędu kilku tysięcy złotych warto pomyśleć o produktach portfelach typu unit-linked. Polisę unit-linked można zdefiniować jako produkt inwestycyjny, wykorzystujący korzyści jakie daje formuła prawna ubezpieczenia. Oferując polisy tego typu, towarzystwa ubezpieczeniowe umożliwiają klientowi gromadzenie oszczędności w indywidualnie utworzonym przez niego portfelu, składającym się z różnych funduszy inwestycyjnych, prowadzonych przez niezależne od oferującego zewnętrzne towarzystwa funduszy inwestycyjnych. Wartością dodatkową polis unit-linked jest nie tylko możliwość wyboru różnych funduszy z szerokiej oferty, ale też fakt, że zarządzają nimi różne firmy i różni zarządzający. Z punktu widzenia dywersyfikacji ryzyka inwestycyjnego ma to ogromne znaczenie. Co szczególnie istotne, towarzystwo oferujące polisy unit-linked dokonuje preselekcji funduszy dostępnych w ramach programu. Taka weryfikacja oferty funduszy powinna odbywać się cyklicznie (np. raz na rok) wykluczając z oferty fundusze osiągające słabe wyniki, a dodając do programu fundusze ponadprzeciętnie dobre. Jest to ważne, gdyż większość osób nie jest w stanie ocenić poszczególnych funduszy.
Podstawową opłatą pobieraną przez towarzystwa oferujące polisy unit-linked jest opłata za zarządzanie/administrowanie funduszami kapitałowymi. Wysokość tej opłaty średnio na rynku wynosi ok. 2% w skali roku w przypadku UFK (Ubezpieczeniowy Fundusz Kapitałowy) inwestujących w zewnętrzne fundusze zarządzane przez TFI.
Niektóre towarzystwa pobierają opłaty manipulacyjne za wpłaty środków do programu, ale są też programy, w których nie ma takich opłat i 100% wpłacanych środków jest inwestowane w fundusze.
Trzeba też dodać, że programy te wiążą się z określeniem minimalnego okresu inwestowania, wyjście z programu przed tym terminem wiąże się z reguły z dodatkowymi opłatami.
Produkty te dają wygodę i znaczące korzyści podatkowe. Podatek od zysków kapitałowych (tzw. "podatek Belki") jest naliczany dopiero w momencie wypłaty środków z całości programu. W przypadku transferu środków pomiędzy funduszami dostępnymi w ramach polisy unit-linked podatek nie jest pobierany. Odroczenie podatku od zysku z inwestycji do momentu wypłaty daje znaczne oszczędności i szybszy przyrost kapitału.
Przy wyborze konkretnego produktu należy jednak zwrócić baczną uwagę na poziom kosztów i opłat i wybrać najbardziej atrakcyjną propozycję.
*NBP, średnie oprocentowanie depozytów złotowych deklarowane na okres 2 dwóch lat
Autorem jest Pani Marlena Janota – Xelion Doradcy Finansowi
Serdecznie dziękuję za jego udostępnienie. www.xelion.pl
Oszczędzanie na przyszłość dziecka
symulacje przeprowadzone przez Xelion.Doradcy Finansowi
Symulacje z uwzględnieniem inflacji dla trzech wariantów przy założeniu oszczędzania na edukację dziecka przez 18 lat
1. wpłaty systematyczne (co miesiąc), brak wpłaty początkowej
– 250 zł daje około 132 tys. złotych
– 100 zł daje około 50 tys. złotych
– 50 zł daje około 25 tys. złotych
2. jedynie wpłata początkowa, brak wpłat systematycznych
– 10 000 zł daje około 50 tys. złotych
3. wariant mieszany: wpłata początkowa i systematyczna
– 5 000 zł plus 50 zł comiesięcznie daje około 50 tys. złotych
Ad1)
250 zł odkładane miesięcznie w ciągu 18 lat z uwzględnieniem inflacji pozwoli na uzyskanie ok. 132 tys. złotych
50 zł odkładane miesięcznie w ciągu 18 lat z uwzględnieniem inflacji pozwoli na uzyskanie ok. 25 tys. złotych
Ad2)
10 000 zł zainwestowane na 18 lat powiększy się do ok. 50 tys. złotych
Ad3)
5 000 zł zainwestowane na 18 lat wraz systematycznie odkładaną składką rzędu 50 zł też powiększy się do ok. 50 tys. złotych
