Po latach zaborów i nieobecności Rzeczpospolitej Polskiej na mapach Europy i Świata nasz kraj odzyskał niepodległość, ale na pierwszą obowiązującą walutę trzeba było poczekać. Początkowo w Polsce obowiązywała marka polska emitowana przez Krajową Kasę Pożyczkową. Złoty wprowadzono znacznie później z uwagi na wysoką inflację i deficyt budżetowy.
Początki polskich złotych
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej 28 listopada 1919 roku uchwalił ustawę, na mocy której wprowadzono nową walutę. Przyjęto nazwę „złoty”, choć wcześniej proponowano i inne określenia: „lech” i „pol”. Proces wymiany dotychczas obowiązujących marek polskich na złotego rozpoczęto niemal 5 lat później, 28 kwietnia 1924 roku. Kurs waluty oparto o parytet złota: 1 złoty odpowiadał 0,28 uncji czystego złota, czyli 9/31 grama.
Opóźnienie reformy monetarnej było spowodowane tym, że gwałtownie rosła inflacja w Polsce. W 1918 roku za 1 dolara amerykańskiego płacono 9 marek polskich, a w 1923 roku już 6,375 mln marek.
W 1923 roku powołano Bank Polski, w miejsce Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej, który emitował nowe pieniądze. Markę polską można było wymieniać jeszcze do końca maja 1925 roku, a kurs ustalono na 1:1800000. Nowe banknoty emitowane były w nominałach 1, 2, 5, 50, 100, 500 i 1000 zł. Istniały także nominały niższe od jednego złotego – grosze, które pełniły funkcję bilonu.
Waluta w Polsce w okresie II wojny światowej
Po zajęciu Polski przez Niemcy w 1939 roku, na terenie utworzonego Generalnego Gubernatorstwa wprowadzono nową walutę, bez zmiany nazwy. Stare banknoty ostemplowano i wymieniano na nowe. Za emisję nowych pieniędzy odpowiadał Bank Emisyjny w Polsce z siedzibą w Krakowie. Banknoty projektował Leonard Sowiński. Potocznie nazywano je „młynarkami” od nazwiska prezesa Banku Emisyjnego w Polsce – Feliksa Młynarskiego. Banknoty okupacyjne obowiązywały do 10 stycznia 1945 roku.
Waluta po wojnie
Rząd Polski na obczyźnie emitował banknoty złotych na uchodźstwie w Wielkiej Brytanii, a drukowały je mennice w USA. Nie były one wykorzystywane w Polsce po wojnie. 15 stycznia 1945 roku powstał Narodowy Bank Centralny, który zajął się emisją nowych banknotów. Były one słabo zabezpieczone i łatwe do podrobienia, dlatego już w 3 lata później zdecydowano o ich wymianie. 28 października 1950 roku zmieniono w Polsce system pieniężny i nowy przelicznik parytetu złota dla polskiej waluty: 1 zł=0,222168 gramów czystego złota. 100 złoty stare odpowiadało 3 złotym nowym. Nowe banknoty były zaprojektowane tak, aby nawiązywały do tematyki roboczo-chłopskiej. Wyjątkiem był wprowadzony w 1966 roku banknot 1000 zł z wizerunkiem Mikołaja Kopernika i Układem Słonecznym na odwrocie.
Nowe banknoty zaprojektował Andrzej Heidrich w 1975 roku. Nazwano je serią „Wielcy Polacy”. Do obiegu trafiły docelowo banknoty o nominalne 50,100, 200, 500 i 1000 zł, a po rozpoczęciu stanu wojennego w 1981 roku również 10 i 20-złotowe.
29 grudnia 1989 roku Sejm wprowadził ustawę o nowej nazwie państwa – Rzeczpospolita Polska i takie oznaczenia wprowadzono na banknotach. Największy był wówczas nominał 2 000 000 zł.
Denominacja złotego
W wyniku denominacji polskiego pieniądza w 1995 roku pojawiły się w obiegu nowe banknoty. Nowy 1 zł był wart tyle, co 10 tys. złotych sprzed denominacji. Banknoty miały nominały 10, 20 i 50 zł, a od 1 czerwca 1995 roku także 100 i 200 zł. Przedstawiono na nim polskich królów. W 2015 roku wprowadzono nowe zabezpieczenia polskich banknotów, m.in. znak wodny, nitkę zabezpieczającą, czy mikrodruk.
Aktualny kurs polskiego złotego wobec najważniejszych walut świata znajdziecie na kursy-walut.info.pl