Coraz częściej inwestowanie w sztukę staje się alternatywą wobec tradycyjnych narzędzi inwestycyjnych. Rynek dzieł sztuki jest jednym z segmentów szeroko rozumianych inwestycji alternatywnych, wchodzących w skład rynku finansowego. Obrót dziełami sztuki odbywa się w przeważającej części w renomowanych domach aukcyjnych, chociaż pewne ilości dzieł sztuki sprzedaje się także na aukcjach internetowych różnych portali nie należących do renomowanych domów aukcyjnych czy też galerii.
Największymi domami aukcyjnymi na rynku światowym są: Christie's (Londyn), Sotheby's (Nowy Jork), Phillips de Purry & Co. (Londyn), Bonhams (wiele lokalizacji na całym świecie). Poza tym działa 300 mniejszych domów o zasięgu krajowym czy też lokalnym. We Francji istnieje olbrzymi rynek antykwaryczny i wielkie aukcje takie jak w Wielkiej Brytanii, w przeciwieństwie do Niemiec, gdzie brak znamienitych aukcji.
Kolekcjoner jest jak inwestor giełdowy
Sprzedaż odbywa się na aukcjach, w trakcie których przyjmowane są oferty od osób znajdujących się na sali, lub za pośrednictwem telefonu czy też Internetu.
W czasie aukcji kolekcjonerami bardzo często rządzą uczucia podobne do tych, jakich doświadczają inwestorzy giełdowi podczas sesji. Przed rozpoczęciem sesji domy aukcyjne organizują wystawy, na których prezentowane są dzieła będące przedmiotem licytacji na najbliższej aukcji. Publikowana jest także prognoza ceny, jaką licytowane przedmioty mogą osiągnąć na aukcji. Domy aukcyjne są gwarantem autentyczności sprzedawanych dzieł sztuki.
Przeciętna wartość transakcji w domu aukcyjnym Christie's w 2006 r. przypadała w przedziale: 200-300 tys. USD. W I kw. 2006 r. w sektorze sztuki współczesnej aż 53,10% uzyskanych w trakcie aukcji dzieł osiągnęło wyższe ceny niż prognoza przedaukcyjna. Jest to wzrost o 35,2 pkt procentowego w stosunku do analogicznego okresu z 2005 r. W przypadku dzieł o wartości poniżej 100 tys. USD powyżej prognozy sprzedanych zostało aż 70,2% dzieł, tj. prawie dwukrotnie więcej niż w sektorze dzieł o cenach przekraczających 100 tys. USD.
Tabela 1. Wartość nadwyżek (w USD i %) wylicytowanych w domach aukcyjnych Christie's i Sotheby's powyżej prognoz w trakcie aukcji z I kw. 2005 i 2006 r.
Uwaga: przy obliczeniach przeciętną wartość prognozy uzyskuje się jako średnią arytmetyczną dostępnych prognoz przedaukcyjnych publikowanych przez renomowane domy aukcyjne.
Źródło: https://www.mutualartholding.com/PricingTrends.html z dnia 2 lutego 2007 r.
W domach aukcyjnych odbywają się też aukcje prywatne
Są to tzw. aukcje za zamkniętymi drzwiami, kiedy to brokerzy przeprowadzają licytację między dwoma klientami. Np. w domu Christie's wolumen obrotu dziełami sztuki w prywatnych aukcjach wyniósł w 2005 r. 181 mln USD, tj. o 30 mln USD więcej niż w 2004 r.
Do 30 września 2006 r. dom Sotheby's uzyskał 14,9 mln USD zysku netto z tytułu prowizji z aukcji prywatnych, których łączna wartość w okresie 1 stycznia-30 września 2006 r. wyniosła 183,1 mln USD, podczas gdy w całym 2003 r. zysk z prywatnych aukcji wyniósł 10 mln USD.
Galerie i domy aukcyjne ponoszą dodatkowe obciążenia przy prezentacji prac młodych artystów. Są to m.in. koszty przygotowania katalogu, wernisażu, targów krajowych i zagranicznych. Zorganizowanie przez galerię lub dom aukcyjny prezentacji (a właściwie promocji) mało znanego artysty można porównać do uplasowania na rynku emisji akcji nowej spółki.
W takim przypadku koszty opracowania katalogu na rynku dzieł sztuki odpowiadałyby kosztom przygotowania prospektu emisyjnego, koszty wernisażu – kosztom spotkań z analitykami i inwestorami.
Samą sprzedaż dzieł nowych twórców w trakcie aukcji można porównać do sprzedaży akcji na rynku pierwotnym: wiele sprzedanych obrazów mało znanego twórcy i po stosunkowo wysokich cenach jest odpowiednikiem objęcia wszystkich akcji nowej emisji na rynku pierwotnym.
Coraz wyraźniejsze zmiany nastąpiły wśród klientów domów aukcyjnych.
W połowie lat 80. zdecydowaną większość z nich stanowili dealerzy sztuki. Później zaczęli się coraz bardziej uaktywniać nabywcy prywatni z Ameryki i Europy Zachodniej. Aktualnie największych transakcji dokonują amerykańscy i chińscy milionerzy, szejkowie z Bliskiego Wschodu oraz rosyjscy oligarchowie finansowi.
Transparencja i koszty na rynku dzieł sztuki
Jednym z głównym problemów związanych z inwestowaniem na rynku dzieł sztuki jest jego mała transparencja – rynek jest zrozumiały dla wąskiej grupy znawców i ekspertów. Oczywiście, jak każdy rynek, tak samo i sztuka podlega określonym trendom – raz w modzie są realiści, raz impresjoniści, w innych latach ludzie potrafią zapłacić wysokie ceny za przedmioty o niskiej wartości artystycznej.
Coraz częściej inwestowanie w sztukę staje się alternatywą wobec tradycyjnych narzędzi inwestycyjnych. Zysk w obu przypadkach zależy od ceny na rynku. Na rynku dzieł sztuki należy jednak wziąć pod uwagę wysokie koszty manipulacyjne (czasem jest to aż 20 %), które są nieodłącznym elementem „art investing'u” (oddziały banków zajmujące się inwestowaniem na rynku dzieł sztuki), a co za tym idzie brak płynności transakcyjnej.
Domy aukcyjne pobierają prowizję w wysokości około 20% od wylicytowanej ceny przedmiotu: np. po 10% od kupującego i sprzedającego. Ochrona, konserwacja, odnowienie, transport, wycena, ubezpieczenie, weryfikacja autentyczności to koszty, które sprawiają, że stopa zwrotu z inwestycji w dzieła sztuki jest mniejsza niż wynikająca tylko z cen aukcyjnych (kupna dzieła, a następnie sprzedaży).
Dzieła sztuki są trzymane w domach lub przekazywane do muzeum. W przypadku przechowywania dzieł w domu koszty ubezpieczenia kolekcji są znacznie wyższe niż gdy zostały zdeponowane w muzeum. W tym drugim przypadku koszty ubezpieczenia i konserwacji zazwyczaj bierze na siebie muzeum, co stanowi pewną rekompensatę dla posiadacza z tytułu utraconej przyjemności częstego obcowania z dziełami sztuki.
W następnym artykule będzie mowa o nowym kierunku bankowości inwestycyjnej „art investing”, który ostatnio nabiera rozpędu na rynku dzieł sztuki.
Źródła:
1. Borowski K., Nowe kierunki bankowości inwestycyjnej – rynek dzieł sztuki, Szkoła Główna Handlowa, Nr 78, 2007.
2. https://www.mutualartholding.com/PricingTrends.html
Autorem jest Pani Sylwia Hucik Gaicka
Tekst pochodzi z Portalu www.inwestycje.pl
Serdecznie dziękuję za jego udostępnienie.
www.inwestycje.pl
Powrót na górę strony >>> kliknij
Przejdź na bloga >>> kliknij
Przejdź na forum >>> kliknij
Przejdź do spisu treści 200 porad/artykułów >>> kliknij
