Dywersyfikacja – jak ograniczyć ryzyko inwestycyjne?

Chcąc bezpiecznie inwestować, musimy brać pod uwagę wiele czynników. Przede wszystkim należy dopasować strategię do obecnie panującej koniunktury i zastanowić się nad tym, jak ograniczyć ryzyko inwestycyjne. W czasach kryzysu i niestabilnej sytuacji rynkowej warto skorzystać z dywersyfikacji, aby jak najbardziej zminimalizować ryzyko inwestycyjne.

Po pierwsze – pamiętaj o ryzyku inwestycyjnym
Każdy, kto zamierza zainwestować chociażby niewielką kwotę, powinien pamiętać o ryzyku inwestycyjnym. Inwestując, rzadko mamy stu procentową pewność, czy stopa zwrotu z inwestycji będzie dokładnie taka, jak uprzednio zakładaliśmy. Warto jednak wiedzieć, jak maksymalnie ograniczyć ryzyko inwestycyjne i ochronić nasz kapitał. Jak wynika z raportu przeprowadzonego przez instytut Homo Homini na zlecenie Deutsche Banku PBC w grudniu 2011, Polacy w czasach niepewności i kryzysu starają się wybierać najbardziej pewne sposoby oszczędzania i inwestowania, czyli przede wszystkim lokaty bankowe i bezpieczne fundusze inwestycyjne.

Czym przede wszystkim powinniśmy się kierować i jak skutecznie ograniczyć ryzyko inwestycyjne? Po pierwsze musimy zwrócić uwagę na czynniki makroekonomiczne, takie jak: wskaźnik PKB, inflacja czy poziom rezerwy walutowej, które pomogą nam ocenić atrakcyjność danego rynku finansowego. Niestety najtrudniej jest ocenić czynniki zewnętrzne, jak możliwa utrata płynności, podaż i popyt na waluty obce, inflacja, a wreszcie polityka walutowa danego kraju, czy sytuacja polityczna na rynku międzynarodowym. – Oczywiście nie możemy przewidzieć wszystkich czynników losowych, które mają wpływ na stopę zwrotu naszego kapitału, jak na przykład zmienność kursu walut czy utrata płynności. Możemy jednak nauczyć się, kiedy i jak inwestować i na co zwracać szczególną uwagę. Należy ocenić poziom rozwoju rynku, na którym zamierzamy inwestować, ponieważ w dużej mierze to od niego zależy rodzaj strategii, jaki wybierzemy. Im wyższy jest ten poziom – tym bardziej zaawansowane działania możemy podjąć. Możemy na przykład zmniejszyć ryzyko portfela dzięki zastosowaniu dywersyfikacji międzysektorowej, która opiera się na wyborze spółek należących do różnych sektorów. Te – jak wiadomo – są w różny sposób podatne na wahania gospodarcze – mówi Adam Zaremba, Główny Ekonomista z Idea TFI.

Istnieją różne rodzaje ryzyka. Ryzyko walutowe związane jest z inwestowaniem w instrumenty denominowane w obcych walutach. W takim przypadku należy liczyć się z tym, że każda zmiana kursu walutowego, wpłynie na wartość posiadanych przez nas instrumentów. Z kolei ryzyko kredytowe dotyczy sytuacji, w której emitent nie może wywiązać się z płatności odsetek w wyznaczonym terminie lub wykupie instrumentu. Kluczowa jest tutaj rola doradców, którzy umiejętnie ocenią nasze potrzeby i oczekiwania, a następnie dopasują je do aktualnej sytuacji rynkowej i zaproponują właściwą strategię. Powinniśmy dokładnie zapoznać się z możliwym ryzykiem związanym z danym instrumentem finansowym. I tak na przykład inwestując w warranty opcyjne musimy liczyć się z ryzykiem zmiany wartości kontraktu lub zmianą ceny instrumentu, na którym bazujemy, a inwestując w instrumenty pochodne trzeba liczyć się zarówno z możliwością zmiany ceny instrumentów, jak i ryzykiem różnicy w kształtowaniu się ceny instrumentu pochodnego a instrumentu bazowego.

Dywersyfikacja jako sposób na ograniczenie ryzyka inwestycyjnego
Istnieją różne sposoby ograniczenia ryzyka inwestycyjnego. Inwestując, powinniśmy dobrać taki rodzaj strategii, który najbardziej będzie odpowiadał naszym potrzebom. Możemy ustalić górny limit strat, poprzez ustawienie punktu wyjścia w transakcji przynoszącej straty lub utworzyć rezerwy na nieprzewidziane wypadki. Jednym ze sposobów ograniczenia ryzyka inwestycyjnego jest dywersyfikacja. Na czym ona polega? Zasadniczo dywersyfikacja odnosi się do podziału oszczędności pomiędzy różnego rodzaju opcje inwestycyjne. Takie zróżnicowanie asortymentu inwestycyjnego jest niezwykle korzystne dla inwestującego, ponieważ minimalizuje ryzyko ewentualnej straty.

Jakie zyski możemy osiągnąć, korzystając z takiego rodzaju strategii? Czym powinna charakteryzować się poprawna dywersyfikacja? – Dywersyfikacja odnosi się do podziału pieniędzy na określone pule i zainwestowania ich w różnego rodzaju instrumenty. Im bardziej zróżnicowana dywersyfikacja, tym mniejsze ryzyko utraty środków. Istota polega na tym, aby ulokować środki w wielu pakietach funduszy, dzięki czemu ograniczymy ryzyko do maksimum – mówi Adam Zaremba z Idea TFI.

Przyjrzyjmy się teraz poszczególnym rodzajom dywersyfikacji. Jedną z najbardziej opłacalnych dywersyfikacji jest dywersyfikacja z uwzględnieniem korelacji stóp zwrotu. Istotną rolę odgrywa w nim stopień powiązania zysków z wszystkich inwestycji znajdujących się w portfelu, który przekłada się na poziom ryzyka. Jeśli chcemy stworzyć portfel o niskim poziomie ryzyka, powinniśmy uwzględnić w nim spółki, dla których współczynnik korelacji stóp zwrotu jest ujemny. Dywersyfikacja ta jest jednak niezwykle złożona, więc początkujący inwestor może skorzystać na przykład z dywersyfikacji prostej. Polega ona na tym, że z określonej liczby spółek wybieramy zbliżone ilości udziałów. Oczywiście wybór spółek nie może być przypadkowy – nie warto budować portfela ze spółek o dużej korelacji dodatniej, które są szczególnie obarczone ryzykiem Ostatecznie dywersyfikacja prosta jest bardzo dobrym rozwiązaniem – jeśli spółka stanowiąca na przykład 1/5 naszego portfela straci na wartości, to strata dotyczy tylko tej części portfela, a reszta środków pozostaje bezpieczna. Pamiętajmy, że możemy skorzystać także z dywersyfikacji międzynarodowej, która polega na umieszczaniu w portfelu spółek zagranicznych. Ograniczenie ryzyka opiera się tutaj na przekonaniu, że spółki pochodzące z różnych krajów, nie są ze sobą ściśle powiązane. Możemy swobodnie znaleźć spółki, które mają ujemną lub słabą korelację stóp zwrotu, co wpłynie na redukcję ryzyka naszego portfela.

Portfel inwestycyjny – wybierz rozwiązanie dla siebie
Dobra dywersyfikacja opiera się na umiejętnie zróżnicowanym portfelu inwestycyjnym. Na portfel inwestycyjny mogą składać się różnego rodzaju jednostki inwestujące na przykład krótkoterminowe papiery wartościowe, dłużne papiery wartościowe, Instrumenty Rynku pieniężnego, jednostki uczestnictwa czy papiery zagraniczne. Zdaniem specjalistów, modelowy portfel powinien składać się z trzech części. Pierwszą miałyby stanowić obligacje o stałym oprocentowaniu lub też lokaty bankowe, drugą – nieruchomości lub inwestycje w akcje, a trzecią inwestycje w rynek walutowy. Decydując się na fundusze, dzięki którym możemy sporo zarobić, musimy pamiętać o tym, że wzrasta także ryzyko inwestycyjne. Zasada jest prosta: im więcej możemy zyskać, tym więcej ryzykujemy.

Wybór funduszy jest naprawdę spory – na polskim rynku mamy ich aktualnie ponad 570. Na początku 2012 szczególne powody do zadowolenia mieli posiadacze funduszy małych i średnich spółek – akcje te cieszyły się największą popularnością, a ich stopa zwrotu wynosiła aż 6,2%. Nieco mniejsze zyski przyniosły jednostki funduszy akcji uniwersalnych – średnio 2,6%. Ile trzeba posiadać, aby móc zainwestować? Zazwyczaj niewiele, bo wystarczy 500 zł, by nabyć Jednostki Uczestnictwa.  Największego wkładu wymagają fundusze zamknięte – tu musimy dysponować przynajmniej 1000 zł. Oczywiście kwota, jaką inwestujemy zależy tylko i wyłącznie od nas samych. Podobnie jak i strategia, jaką przyjmiemy. Od nas zależy czy zdecydujemy się na zarządzanie wspomagane (przy współpracy z profesjonalną instytucją) czy zarządzanie na zlecenie.

Bez względu jednak na to, jaki sposób inwestowania wybierzemy – nie zapominajmy o ryzyku inwestycyjnym. Inwestując, przestrzegajmy określonych zasad i korzystajmy ze wszystkich dostępnych informacji i materiałów, które pomogą nam ocenić ryzyko inwestycji. Warto korzystać ze sprawdzonych rozwiązań i rad specjalistów, którzy doradzą nam jak inwestować, aby w razie kryzysu niewiele stracić.

Adam Zaremba
Główny Ekonomista Idea TFI
www.ideatfi.pl

Odwiedź inne serwisy grupy www.FinanseOsobiste.pl
www.nieruchomosciowo.biz
www.UbezpieczeniaPoLudzku.pl
www.poznajTFI.pl
www.AlternatywneInwestycje.com