Proces dziedziczenia po ojcu może mieć rożny przebieg. Wiele zależy od tego, czy zmarły spisał ostatnią wolę i jasno określił, jaka suma ma przypaść w udziale jego dzieciom. Czy nie pozostawił po sobie testamentu i dziedziczenie nastąpi zgodnie z ustawą. Kto może otrzymać spadek po ojcu, a w jakich sytuacjach nie jest to możliwe?
Podział spadku po ojcu w ramach dziedziczenia ustawowego
Jeśli ojciec nie zostawił po sobie testamentu, wówczas obowiązuje dziedziczenie ustawowe. Zgodnie z jego zasadami, największe prawo do spadku ma żona zmarłego, która w ramach wspólności małżeńskiej otrzymuje połowę majątku oraz jego dzieci, także te pochodzące ze związków pozamałżeńskich, które dzielą między sobą pozostałą połowę. Podział spadku po ojcu jest równy, dlatego każdy spadkobierca otrzymuje taką samą część spuścizny. Wyjątkiem są sytuacje, kiedy dzieci jest więcej niż troje – wtedy małżonkowi przysługuje jedna czwarta wartości majątku, a pozostała część jest rozdzielana pomiędzy dzieci.
Kiedy testament nie wspomina o dzieciach…
Może się też zdarzyć, że zmarły spisał ostatnią wolę, ale nie przekazał niczego swoim potomkom. Nie oznacza to jednak, że spadek po ojcu zupełnie im się nie należy. Mogą wystąpić do spadkobiercy o przekazanie im zachowku. Stanowi on część kwoty, która zostałaby im powierzona, gdyby proces spadkowy odbywał się w oparciu o dziedziczenie ustawowe. Jedna trzecia tej sumy przysługuje dzieciom, które nie są jeszcze pełnoletnie lub zostały zakwalifikowane jako trwale niezdolne do wykonywania pracy. W pozostałych przypadkach dzieci mogą otrzymać połowę tej kwoty.
W jakich przypadkach zachowek nie przysługuje?
W wyjątkowych sytuacjach zachowek nie może jednak zostać przyznany. Dzieje się tak wtedy, gdy spadkodawcy wydziedziczają dzieci, ponieważ:
– ich zachowanie jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego,
– popełniły przestępstwo przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo obrazy czci względem ojca lub jego bliskich,
– nie wywiązują się z obowiązków rodzinnych względem spadkodawcy.
Istnieje także druga przyczyna odmowy przyznania zachowku. Jeśli ojciec za życia przekazywał dziecku darowizny, których kwota opiewała na równowartość sumy zachowku, wtedy potomkowi nie przysługuje prawo do jego otrzymania. Szczegółowe informacje na temat prawa spadkowego można znaleźć w serwisie dziedziczenieofe.pl. Są tam dokładnie opisane przypadki, w których spadek po ojcu nie może zostać przekazany, a dzieci nie mają prawa do otrzymania zachowku.
Spadek po ojcu a niegodność dziedziczenia
Dziecko nie ma prawa ubiegać się o spadek ani nawet zachowek jeszcze w jednej sytuacji – jeśli zostanie uznane za niegodne dziedziczenia. Pozostali spadkobiercy mają prawo wystąpić z wnioskiem o stwierdzenie niegodności dziedziczenia, jeśli córka lub syn zmarłego:
– z premedytacją popełnił ciężkie przestępstwo przeciwko ojcu,
– stosował groźby i podstęp, ponieważ chciał, by spadkodawca anulował testament lub sformułował jego treść w określony sposób,
– ukrył testament, zniszczył go, przerobił albo podrobił lub też z pełną świadomością skorzystał z podrobionego lub przerobionego testamentu.
Jeżeli sąd uzna, że wniosek jest zasadny, dziecko nie będzie mogło otrzymać majątku. Podział spadku po ojcu będzie obejmował wyłącznie jego rodzeństwo oraz żonę zmarłego (jeśli żyje), a także dalszych krewnych. Na szczęście tego rodzaju okoliczności występują dość rzadko.