Według raportu GUS w 2023 roku liczba zgłoszeń osób poszkodowanych w wypadkach przy pracy wyniosła 68 663, co dało wzrost o 3,1% w porównaniu do roku poprzedniego. Najwięcej wypadków (34,4%) odnotowano w branży przetwórstwa przemysłowego. Wypadkom w zakładach produkcyjnych oraz innych miejscach pracy mogą zapobiegać nowoczesne technologie BHP.
Kto ponosi odpowiedzialność za wypadek przy pracy?
Do wypadku przy pracy może dojść z winy pracownika, na przykład przez pośpiech lub niestosowanie środków ochrony osobistej. Jednak zdarzenie może być też skutkiem zaniedbania zasad bezpieczeństwa przez pracodawcę lub osobę odpowiedzialną za stan BHP (np. kierownika zmiany, pracownika służby BHP). Za niedopełnienie obowiązków związanych z BHP na gruncie prawa pracy odpowiada pracodawca i osoba kierująca pracownikami, jednak w odniesieniu do prawa karnego odpowiedzialność ponosi każda osoba odpowiedzialna za stan BHP (np. pracownik służby BHP).
Konsekwencje prawne związane z wypadkiem pracy
Zgodnie z art. 283 kodeksu pracy za nieprzestrzeganie zasad i przepisów BHP pracodawca lub osoba kierująca pracownikami może zapłacić grzywnę w wysokości od 1000 do 30 000 zł. Bardzo ważną kwestią jest też odpowiedzialność karna, która wynika z art. 220 kodeksu karnego. W myśl tego przepisu sprawca podlega karze pozbawienia wolności do lat trzech. W przypadku działania nieumyślnego sprawca podlega karze grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do roku. Sprawcą może być każda osoba odpowiedzialna za bezpieczeństwo i higienę pracy, która przez niedopełnienie swoich obowiązków naraziła pracownika na zagrożenie utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Kara nie grozi jednak osobie, która dobrowolnie doprowadziła do uchylenia zagrożenia.
Odszkodowanie za wypadek przy pracy
Pracodawca lub inna osoba skazana prawomocnym wyrokiem na podstawie przepisów prawa karnego może odpowiadać za narażenie pracownika na utratę zdrowia lub życia również na gruncie prawa cywilnego. Poszkodowany pracownik może zatem wytoczyć powództwo w sądzie cywilnym i domagać się zapłaty odszkodowania od sprawcy np. w formie jednorazowego zadośćuczynienia lub renty. O odszkodowanie można wystąpić wtedy, gdy świadczenie przyznane przez ZUS nie rekompensuje w całości kosztów wynikających z doznanego uszczerbku na zdrowiu. W przypadku wypadku śmiertelnego o odszkodowanie może wystąpić rodzina pracownika.
Dlaczego warto dbać o BHP?
Odpowiedzialność prawna i odszkodowawcza to wcale nie jedyne konsekwencje, które może ponieść pracodawca wskutek zaniedbania stanu bezpieczeństwa w zakładzie pracy. Wypadek przy pracy może skutkować długotrwałą absencją pracownika, co może zmusić pracodawcę do znalezienia zastępstwa (dochodzą zatem kolejne koszty związane z zatrudnieniem dodatkowego pracownika). Poza tym nieobecność pracownika może powodować przestoje w pracy i obniżenie wydajności zespołu, zwłaszcza gdy poszkodowany jest doświadczonym i trudnym do zastąpienia specjalistą. Warto również mieć na uwadze, że podczas wypadków często dochodzi do uszkodzenia sprzętu i budynku. W efekcie pracodawca musi liczyć się z kolejnymi kosztami i utrudnieniami związanymi z koniecznością przeprowadzenia niezbędnych napraw.
Nowe technologie w BHP jako skuteczne przeciwdziałanie wypadkom w pracy
Nie można zapominać, że największe koszty zaniedbań BHP ponosi poszkodowany. Pracownik może doznać poważnego uszczerbku na zdrowiu i stracić możliwość zarobkowania ze względu na długotrwałą rehabilitację lub trwałe kalectwo. Ponadto zdarzają się wypadki ze skutkiem śmiertelnym, a życie to największa wartość, której nie zwrócą nawet największe odszkodowania. Dlatego warto inwestować w nowoczesne rozwiązania z obszaru BHP, które zapobiegają wypadkom przy pracy z udziałem pojazdów i maszyn. Jako przykład mogą posłużyć produkty oferowane przez firmę Adaptico, w tym:
- projektory LED znaków w BHP,
- lampy ostrzegawcze do suwnic,
- system ostrzegawczy dla pieszych i wózków IPAS,
- wirtualna linia bezpieczeństwa,
- system kamer do detekcji ruchu IVIEW+.
Na temat powyższych rozwiązań można poczytać tutaj: https://adaptico.pl/oferta
