Hossa jaka panuje na GPW od 2003 roku sprawia, że inwestowanie w akcje z roku na rok zyskuje coraz większą popularność. Akcje spółek notowanych na giełdzie biją rekordy cen. Korzystają na tym miliony obywateli, bezpośrednio inwestorzy giełdowi, a pośrednio członkowie OFE i TFI, które są największymi krajowymi inwestorami. Polskie akcje przyciągają do naszego kraju również zagranicznych inwestorów, dla których uzyskiwane w Polsce stopy zwrotu są niezwykle atrakcyjne. Jeśli uważasz, że inwestowanie w akcje jest dla nielicznych, mam nadzieję, że zmienisz zdanie po lekturze tego artykułu.
1. Akcje ? podstawowe informacje.
2. Prawa do akcji (PDA).
3. Analiza fundamentalna i techniczna.
4. Rodzaje zleceń giełdowych.
5. Co zrobić z posiadanymi akcjami?
6. Kredyt na zakup akcji.
7. ?Złote porady? dla każdego inwestora – możesz w porę uniknąć wielu błędów inwestycyjnych.
1. Akcje – podstawowe informacje
Powszechnie wiadomo, iż do powstania i rozwoju każdej działalności gospodarczej niezbędny jest kapitał. Polski system bankowy nie sprzyja przedsiębiorcom. W Polsce niechętnie udziela się im kredytów, zwłaszcza firmom małym i początkującym. Nawet duże przedsiębiorstwa, aby uzyskać kredyt muszą spełnić wygórowane wymagania banków co do zabezpieczeń. Dla przykładu inwestycje przedsiębiorstw finansowane ze środków własnych wynoszą odpowiednio: Europa Zachodnia 3 %, Polska 60%, źródło: BCC, 2004
W rozwoju wielu firm wcześniej czy później następuje dojście do pewnego etapu i pojawia się pytanie: Co dalej? Następuje to zwykle w momencie, w którym spółka wyczerpuje dotychczasowe źródła pozyskiwania nowego kapitału, a pomimo to odczuwa potrzebę dalszego finansowania. W takiej sytuacji spółka może skorzystać m.in. z kredytu bankowego. Niestety banki niechętnie udzielają kredytów przedsiębiorstwom ze względu na ryzyko kredytowe. Poza tym wymagają zwykle licznych zabezpieczeń od kredytobiorcy co jest poważną przeszkodą dla przedsiębiorstwa. Banki zamiast udzielać kredytów wolą kupować obligacje Skarbu Państwa. Państwo jest gwarantem emisji obligacji i przez to stają się one bardzo atrakcyjną formą lokowania kapitału dla banków.
Drugą formą pozyskania kapitału jest wejście na rynek publiczny poprzez emisję papierów wartościowych, adresowaną do nieograniczonego kręgu potencjalnych nabywców. Papiery wartościowe emitowane przez spółki są przedmiotem obrotu na GPW. Giełda jest jednak miejscem gdzie następuje nie tylko wycena wartości spółek, ale przede wszystkim miejscem, w którym stykają się potrzeby emitentów dotyczące dalszego finansowania. Inwestorzy, którzy szukają możliwości inwestycji mogą wyposażyć spółki w potrzebne im środki finansowe. Dzięki możliwościom dostępu do nieograniczonej liczby potencjalnych nabywców papierów wartościowych, spółki znacznie zwiększają szansę sukcesu emisji i pozyskania kapitału potrzebnego do dalszego rozwoju.
Spółki giełdowe mogą pozyskiwać kapitał na rozwój dzięki emisjom: akcji, obligacji, obligacji zamiennych na akcje lub obligacji z prawem pierwszeństwa do zakupu akcji. Spółki przeprowadzające pierwszą ofertę publiczną najczęściej decydują się na emisję akcji. W celu zapewnienia powodzenia oferty publicznej, spółka może dodatkowo wdrożyć program lojalnościowy, przewidujący np. zniżki przy zakupie produktów spółki w zamian za kupno i powstrzymanie się od sprzedaży akcji przez określony czas. Dodatkowo notowanie spółki na Giełdzie Papierów Wartościowych pomaga jej w pozyskiwaniu finansowania z innych źródeł (np. z kredytów bankowych), bowiem spółki giełdowe postrzegane są jako firmy o większym prestiżu. Szczególne znaczenie ma sam efekt marketingowy związany z wprowadzeniem akcji na giełdę. Nazwa spółki wraz z aktualnym kursem akcji pojawia się codziennie w prasie, a także w mediach zasięgu międzynarodowym (TV, Internet). Ogólna dostępność sporządzanych przez emitentów raportów bieżących i okresowych przyspiesza także procedury związane z pozyskiwaniem kredytów.
Jak wyżej wspomniałem papiery wartościowe emitowane przez spółki giełdowe adresowane są do różnorodnej grupy klientów m.in. inwestorów indywidualnych. Decyzja o podjęciu kupna akcji wymaga pewnej wiedzy na temat funkcjonowania rynku kapitałowego. Nie ma tu jasnych określonych zasad w postaci: stały zysk, ściśle określony termin inwestycji. Kursy akcji zmieniają się zarówno w górę jak i w dół. Od wiedzy, doświadczenia inwestora i ogólnej koniunktury giełdowej zależy wartość środków pieniężnych zgromadzonych w akcjach. Istnieje wiele strategii inwestowania, dostosowanych zarówno do rodzajów inwestorów jak i do horyzontu czasowego. Samodzielne inwestycje w akcje wymagają poświęcenia czasu na bieżące śledzenie sytuacji na rynku. Niezbędna jest umiejętność odczytania wpływu wydarzeń gospodarczych na kursy akcji oraz podstawowa wiedza na temat analizy fundamentalnej i technicznej.
2. Prawa do akcji (PDA)
W celu przyspieszenia wprowadzenia akcji do obrotu giełdowego, niektóre spółki decydują się na notowania tzw. PDA. Obrót PDA podlega takim samym zasadom jak akcje i odbywa się do czasu załatwienia kwestii prawnych związanych z przeprowadzoną emisją. Jest swojego rodzaju ukłonem w stronę inwestorów, którzy zdecydowali się zakupić akcje w ofercie publicznej. Dzięki PDA skraca się okres od zapisów na akcje do dnia debiutu, w którym PDA można sprzedać lub dokupić.
3. Analiza fundamentalna i techniczna
Analiza fundamentalna to prognozowanie ruchu kursów akcji, walut na podstawie wskaźników makroekonomicznych. Analizę tą stosują nie tylko inwestorzy, ale też banki centralne w celu utrzymania właściwej polityki monetarnej. Rządy krajów na podstawie analizy fundamentalnej oceniają stan gospodarki. Wskaźniki pozwalają określić w jakim cyklu gospodarczym znajduje się gospodarka i jakie kroki należy podjąć. Jednak najliczniejszą grupę stosującą analizę fundamentalną stanowią analitycy giełdowi, walutowi i inwestorzy.
Podstawowe wskaźniki makroekonomiczne to: PKB, stopa bezrobocia, stopa procentowa, inflacja, bilans płatniczy, poziom rezerw walutowych.
Analiza techniczna to prognozowanie ruchu cen interesujących inwestora walorów na podstawie wykresów z przeszłości. Wskaźniki i linie wykresu pomagają w ocenie przyszłego zachowania kursu akcji, walut. Wielu analityków analizę techniczną traktuje jako podstawowe narzędzie przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych. W odróżnieniu od analizy fundamentalnej, która dotyczy ogólnej sytuacji rynku, analiza techniczna pozwala zdecydować o tym jak zachowa się rynek w najbliższych dniach, godzinach, a nawet minutach. Szczególnie przydatna jest dla inwestujących na rynku kontraktów terminowych lub rynku walutowym, które charakteryzują się bardzo częstymi, choć niewielkimi zmianami kursów indeksów lub walut. Ponieważ tego typy analizy to bardzo profesjonalne metody wspomagające inwestowanie, powstało wiele poradników poświęconych tematyce strategii i analizie rynku papierów wartościowych.
4. Rodzaje zleceń giełdowych
Pełną informację o rodzajach zleceń i przykłady ich zastosowania znajdziesz na stronie GPW lub dowolnego biura maklerskiego.
5. Co zrobić z posiadanymi akcjami?
Załóżmy, że kupisz akcje ale nie chcesz ich sprzedawać.
Polecam trzymanie akcji o wartości min. 2000 zł. Ze względu na prowizję od sprzedaży akcji, która maleje wraz ze wzrostem kwoty transakcji. Pewnym progiem opłacalności jest właśnie kwota 2000 zł.
Dlaczego? Dlatego że, prowizje od zleceń internetowych powyżej 2000 zł wynoszą ok. 0,4% kwoty transakcji, a to daje 8 zł od zlecenia (2000 x 0,4% = 8).
W przypadku niższej kwoty transakcji prowizja będzie wyższa, gdyż naliczana jest jako kwota stała + % wartości zlecenia.
Masz co najmniej trzy możliwości:
1. Trzymać akcje, aż osiągną satysfakcjonującą przez Ciebie cenę np. wzrosną o 10%,
2. Trzymać do czasu opublikowania przez firmę wyników finansowych. Jeśli liczysz, że firma może w najbliższych miesiącach osiągnąć dobre wyniki finansowe np. ze względu na specyfikę branży lub sezonowość działalności, warto powstrzymać się z decyzją o sprzedaży do dnia ogłoszenia wyników.
3. Czekać na dywidendę. Często firmy ogłaszają wypłatę dywidendy dla akcjonariuszy w kwocie np. 1 zł na akcje. Jeśli zatem posiadamy 100 akcji otrzymamy 100 zł.
O tym kto i kiedy płaci dywidendę przeczytasz tutaj: Wypłaty dywidendy
Dywidenda – istotne daty.
Dywidendę dostają Ci, którzy posiadają akcje w dniu “ustalenia prawa do dywidendy”.Muszą jednak zakupić je co najmniej 3 dni przed wypłatą.
Dzień przyznania dywidendy a jej wypłata to dwie osobne sprawy. Pomiędzy dniem przyznania a dniem wypłaty dywidendy jest zwykle kilkutygodniowa różnica. Nie trzeba jednak czekać od dnia przyznania do dnia wypłaty z trzymaniem akcji. Jeśli data przyznania przypada np. na 5 maja, natomiast wypłaty na 5 lipca wystarczy, że tego dnia posiadamy akcje, a i tak otrzymamy należne z dywidendy pieniądze. Dywidenda podobnie jak zyski ze sprzedaży akcji jest opodatkowana. Biuro maklerskie potrąca nam podatek bezpośrednio z rachunku.
Warto przed sprzedaniem akcji sprawdzić czy spółka nie planuje w najbliższym czasie wypłaty dywidendy i czy nie opłaca się poczekać ze sprzedażą walorów do tego czasu.
Pamiętaj !
Bez względu na to jakie podejmiesz decyzje, cały czas obserwuj sytuację na giełdzie i kursy swoich akcji.
Nie zapomnij o zleceniach zabezpieczających typu STOP LOSS (zlecenia ograniczające straty). Złóż je ustalając maksymalny spadek kursu np. na minus 5-7%.
Zlecenia są realizowane według kolejności składania, więc jeśli złożysz je zawczasu, podczas spadku kursu będę jednymi z pierwszych do realizacji. Pozwoli Ci to zmniejszyć straty.