Odstąpienie od umowy o pożyczkę oraz wypowiedzenie umowy o pożyczkę to dwa całkowicie odmienne zagadnienia, które jednak w praktyce bardzo często bywają ze sobą utożsamiane przez klientów korzystających z usług firm pożyczkowych. Co do zasady, tego rodzaju błędy interpretacyjne nie powinny budzić zdziwienia, ponieważ w polskich realiach wciąż mamy do czynienia z poważnymi brakami jeżeli chodzi o system edukacji konsumentów.
Co więcej, również polityka informacyjna prowadzona przez działające na naszym rynku instytucje pożyczkowe bardzo często pozostawia wiele do życzenia. Nierzadko można spotkać się z sytuacjami, gdy dana firma podaje informacje np. w zakresie warunków oraz sposoby odstąpienia od pożyczki oraz warunków wypowiedzenia umowy o pożyczkę, nie podając jednak przy tym definicji tych dwóch terminów.
Portal E-Busines przyjrzał się więc temu problemowi nieco dokładniej i teraz postara się uwydatnić najbardziej istotne różnice pomiędzy odstąpieniem od umowy o pożyczkę, a wypowiedzeniem umowy.
Odstąpienie od umowy pożyczki a wypowiedzenie umowy: najważniejsze różnice
Głównym, a wręcz fundamentalnym czynnikiem różnicującym pomiędzy odstąpieniem od umowy pożyczki, a wypowiedzeniem takiej umowy jest fakt, iż każda z tych możliwości przysługuje innej stronie umowy.
Mówiąc zaś prościej:
1. Odstąpienie od umowy pożyczki stanowi gwarantowane przez polskie przepisy prawo konsumenta, z którego konsument może skorzystać pod warunkiem spełnienia określonych w przepisach warunków.
2. Wypowiedzenie umowy pożyczki jest prawem przysługującym pożyczkodawcy (bankowi, firmie pożyczkowej), z którego pożyczkodawca może skorzystać w określonych przypadkach.
Widzimy więc, że odstąpienie od umowy o pożyczkę jest czynnością należącą do zakresu prawnych możliwości pożyczkobiorcy (klienta banku/firmy pożyczkowej). Z kolei wypowiedzenie umowy o pożyczkę przysługuje, w określonych przypadkach, pożyczkodawcy.
Każdy konsument zaciągający dowolną pożyczkę ma prawo do rezygnacji z umowy bez podawania przyczyny
Nie oznacza to jednak, że możliwość skorzystania z prawa do odstąpienia od umowy przysługuje nam bez konieczności spełnienia określonych warunków.
Najważniejszym spośród warunków jest oczywiście czas, jaki prawo przewiduje na możliwość odstąpienia od umowy o pożyczkę. Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami, odstąpić od umowy pożyczki możemy w przeciągu 14 dni od momentu podpisania dokumentu.
Kwestię tę należy interpretować w sposób dosłowny: dniem, od którego rozpoczyna się „odliczanie” owych 14 dni jest bowiem moment podpisania przez nas umowy, a nie np. moment, w którym pożyczkodawca przeleje pieniądze na nasze konto lub też moment, w którym zaakceptowaliśmy zaoferowane nam warunki pożyczki, jednak nie podpisując jeszcze umowy.
Niestety, w tym zakresie konsumenci nierzadko mają do czynienia ze zjawiskiem określanym mianem missellingu, czyli świadomego wprowadzania klienta w błąd przez przedsiębiorcę (w tym wypadku przez podmiot zajmujący się udzielaniem pożyczek). Pamiętajmy więc, że w zakresie warunków odstąpienia od pożyczki zawsze obowiązują jedynie te regulacje, które zostały zawarte w określonych przepisach prawa, nie zaś np. wewnętrzny regulamin danego pożyczkodawca.
Firma pożyczkowa nie może więc przykładowo informować nas o tym, iż w przypadku danej pożyczki prawo do odstąpienia od umowy „nie obowiązuje”. Również jakiekolwiek zmiany odnośnie czasu, jaki mamy na odstąpienie od umowy, są czymś niedopuszczalnym oraz nie posiadają żadnej mocy prawnej.
Działaj w przypadku naruszenia Twoich praw
Pamiętajmy, że w przypadku, gdy firma pożyczkowa utrudnia nam proces odstąpienia od umowy o pożyczkę lub też podaje nam w tej kwestii informacje niezgodne z prawami przysługującymi nam na mocy polskich przepisów, możemy podjąć następujące czynności:
1. Zgłosić sprawę instytucji Rzecznika Finansowego
2. Napisać skargę na pożyczkodawcę do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
Jeżeli natomiast nie udało się nam skorzystać z odstąpienia od umowy wskutek działań firmy pożyczkowej (np. udzielaniu nam błędnych informacji lub też utrudnianiu nam tego procesu), sprawa również kwalifikuje się do zgłoszenia jej Rzecznikowi Finansowemu oraz, w mniejszym stopniu, Urzędowi Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Na czym polega wypowiedzenie umowy o pożyczkę?
Kiedy natomiast może dojść do wypowiedzenia umowy o pożyczkę? Jak już ustaliliśmy wcześniej, jest to możliwość przysługująca pożyczkodawcy. Czysto teoretycznie, pożyczkodawca ma prawo wypowiedzenia nam umowy jeżeli nie wywiązaliśmy się z warunków owej umowy. W praktyce jednak wypowiedzenie umowy o pożyczkę jedynie np. ze względu na kilkudniowy poślizg w spłacie jest zjawiskiem, które raczej się nie zdarza.
Do wypowiedzenia umowy najczęściej dochodzi wówczas, gdy nie spłacimy w terminie zaciągniętego zobowiązania, a podjęte przez pożyczkodawcę próby skontaktowania się z nami oraz nakłonienia nad do spłaty pożyczki nie przyniosą rezultatu. Jednocześnie należy pamiętać, że określone przepisy precyzują warunki, jakie muszą zostać spełnione, aby pożyczkodawca mógł wypowiedzieć klientowi umowę o pożyczkę.
Zgodnie z zapisami znowelizowanej Ustawy o Kredycie Konsumenckim warunkiem możliwości wypowiedzenia umowy jest brak spłaty przez pożyczkobiorcę co najmniej dwóch rat pożyczki/kredytu.
Prawo bankowe podaje natomiast następujące okoliczności, które warunkują możliwość wypowiedzenia umowy o kredyt lub pożyczkę:
Bank ma prawo do wypowiedzenia klientowi umowy, jeżeli klient nie dotrzymał warunków pożyczki. Bank ma prawo do wypowiedzenia klientowi umowy w sytuacji, gdy doszło do znacznego pogorszenia się sytuacji materialnej klienta, co spowodowało znaczące obniżenie oceny jego zdolności kredytowej.
Jednocześnie warto pamiętać, że bank lub firma pożyczkowa nie mogą nam wypowiedzieć umowy o kredyt lub pożyczkę bezpośrednio po tym, gdy na przykład dopiero co spóźnimy się ze spłatą raty.
Według polskiego prawa, w takim przypadku pożyczkodawca najpierw musi wysłać pożyczkobiorcy wezwanie do zapłaty. Wezwanie do powinno zostać nam doręczone formą pisemną, w postaci listu poleconego.
W wezwaniu do zapłaty powinny również znaleźć się informację na temat możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia a także informacja o tym, że na spłatę całości zobowiązania mamy co 14 dni od momentu doręczenia nam pisma zawierającego wezwanie do zapłaty.
Warto jednocześnie pamiętać o tym, że jeżeli bank lub firma pożyczkowa nie spełniły jakiegokolwiek z warunków, które zostały wymienione powyżej, będziemy mogli skorzystać z tego faktu jako argumentu w postępowaniu przedsądowym lub też postępowaniu sądowym.
Proces wypowiedzenie umowy o kredyt lub pożyczkę jest ważny z prawnego punktu widzenia jeżeli wówczas, gdy pożyczkodawca w sposób precyzyjny dopełni wszystkich wymogów formalnych.
