Faktoring, jako forma finansowania bieżącej działalności przedsiębiorstw, z dnia na dzień coraz bardziej zyskuje na popularności. Decyzja o wyborze poszczególnych rodzajów faktoringu (tzw. pełnego – bez regresu czy też niepełnego – z regresem) wiąże się z koniecznością odmiennego ich księgowania. Czym zatem różnią się te kategorie usług? Jak księgować faktoring pełny i niepełny? W niniejszym artykule rozwiewamy wszelkie wątpliwości w tym zakresie.
Jak księgować faktoring – koszty faktoringu
Podstawową różnicą między faktoringiem pełnym i niepełnym jest sposób ulokowania ryzyka z nim związanego. Jeżeli bowiem chodzi o faktoring pełny, zupełne ryzyko niewypłacalności dłużnika przechodzi na faktora. Faktoring niepełny z kolei wiąże się z niepewnością spoczywającą na barkach klienta faktora (tzw. faktoranta), który to w razie braku płatności ze strony dłużnika, zobowiązany jest do dokonania zwrotu kwoty zaliczki na rzecz faktora z tytułu wykupu należności, w dodatkowym, liczonym od daty wymagalności faktury terminie, wynoszącym zazwyczaj od 14 do 60 dni.
Różnice te przekładają się bezpośrednio na księgowanie faktoringu, które, w związku z tym, że faktoring należy do grona tzw. umów nienazwanych, dla których nie przewidziano jednolitych regulacji, może przysparzać niemałych wątpliwości w zakresie ewidencjonowania faktoringu. Chcąc uniknąć ewentualnych nieprawidłowości w tym zakresie, warto skorzystać z profesjonalnego wsparcia, które oferuje biuro rachunkowe Gdynia.
Księgowanie faktoringu pełnego
Umowę faktoringu pełnego można traktować jako umowę sprzedaży wierzytelności, a co za tym idzie – wiąże się to z koniecznością wyksięgowania jej z ksiąg rachunkowych przedsiębiorcy korzystającego z usług faktora. Suma otrzymana od tego ostatniego w zamian za wspomniane przeniesienie wierzytelności, stanowi z kolei przychód faktoranta. Ująć go można w księgach w następujący sposób:
- Wn konto 24 „Pozostałe rozrachunki”;
- Ma konto 75-0 „Przychody finansowe”.
Dla ewidencji księgowej faktoringu nie bez znaczenia jest również utrata kontroli nad wierzytelnością, co ma miejsce w przypadku faktoringu pełnego. Wiąże się zaś z koniecznością wyksięgowania jej w bilansie. Dokonać tego można, stosując zapis:
- Wn konto 75-1 „Koszty finansowe”;
- Ma konto 20 „Rozrachunki z odbiorcami”.
Przejęcie ryzyka zaspokojenia wierzytelności następuje za odpowiednią opłatą, stanowiącą koszt finansowy faktoranta, który to ujmuje się w księgach następująco:
– dla wartości brutto:
- Wn konto 30 „Rozliczenie zakupu”;
- Ma konto 24 „Pozostałe rozrachunki”.
– dla naliczonej wartości VAT, podlegającej odliczeniu:
- Wn konto 22-2 „VAT naliczony i jego rozliczenie”;
- Ma konto 30 „Rozliczenie zakupu”.
– dla wartości netto:
- Wn konto 75-1 „Koszty finansowe”;
- Ma konto 30 „Rozliczenie zakupu”.
Jeżeli zaś chodzi o zaksięgowanie rzeczywistego wpływu, pojawiającego się po stronie faktoranta, stanowi go różnica między uzyskanym przychodem a kosztami, a więc różnica między uzyskaną od faktora sumą a opłatą uiszczaną na jego rzecz. Można go ująć w następujący sposób:
- Wn konto 13-0 „Rachunek bieżący”;
- Ma konto 24 „Pozostałe rozrachunki”.
Może zdarzyć się również, że faktor nie dokona zapłaty na rzecz faktoranta do dnia bilansowego. Wówczas faktoring w bilansie należy ująć jako B.II.2 lit. c) „Należności krótkoterminowe od pozostałych jednostek – inne”.
Księgowanie faktoringu niepełnego
W przypadku tego rodzaju faktoringu nie dochodzi do wyksięgowania wierzytelności przez faktoranta. Miejscem faktoringu w bilansie są z kolei pasywa. Uzyskaną w realizacji umowy faktoringu kwotę, pomniejszoną o opłaty z tytułu usługi, należy ująć następująco:
- Wn konto 13-0 „Rachunek bieżący”;
- Ma konto 24 „Pozostałe rozrachunki”.
Po uregulowaniu należności przez dłużnika należy dokonać wyksięgowania należności, co można uczynić w ten sposób:
- Wn konto 24 „Pozostałe rozrachunki”;
- Ma konto 20 „Rozrachunki z odbiorcami”.
Brak wspomnianej spłaty, aktualizuje jednak konieczność zwrotu zaliczki przez faktoranta, co ten ujmuje w księgach w następujących krokach:
- Wn konto 24 „Pozostałe rozrachunki”;
- Ma konto 13-0 „Rachunek bieżący”.
Brak spłaty dłużnika wiąże się też z wymogiem wykazania tego faktu po pasywnej stronie bilansu jako B.III.2 lit. c) „Zobowiązania krótkoterminowe wobec pozostałych jednostek – inne zobowiązania finansowe”.
Jak widać, ewidencja księgowa faktoringu wymaga indywidualnego podejścia samych zainteresowanych, a przede wszystkim znajomości zasad obowiązujących przy księgowaniu. Pozwala to na zaprowadzenie porządku we własnej rachunkowości i uniknięcie błędów, które mogą być dla firmy niemałym obciążeniem, również finansowym.
Poradę przygotowało biuro rachunkowe z Gdyni, GIT Sp. z o. o. prowadzące księgowość dla firm z Trójmiasta jak oraz online, dla firm z całej Polski.
Przeczytaj również:
Faktury online – jak wypełniać cyfrowe wersje formularzy?
Koszty uzyskania przychodu
Na czym polega faktoring w Bibby Financial Services?
